Amatör Astronom Gözlemleri

Yıldız İzleri

Dünya’nın kendi ekseni etrafındaki batıdan doğuya doğru dönüşü nedeniyle gökcisimleri doğudan doğup batıdan batıyormuş gibi algılanır. Bu nedenle dünya üzerindeki bir gözlemci için gökyüzü sürekli değişir. Bu değişimi çoğu zaman çıplak gözümüzle algılayamayız. Ancak bir teleskop ile yüksek büyütme kullanarak bir gökcismine bakarsanız cismin okülerde hareket ettiğini görürsünüz. Bu dünyanın kendi etrafındaki dönüşünden kaynaklanan bir hareket etkisidir.

Bu hareketin eksendeki izdüşümü gökyüzünde belli bir noktaya tekabül etmektedir. Bu nokta kuzey yarı kürede yaşayanlar için Kutup Yıldızı olarak bilinen sıradan bir yıldızın yakınında bulunur. Dünya’nın dönüş etkisinden dolayı gece boyunca tüm yıldızlar Kutup Yıldızı’nın etrafında dönüyormuş gibi görünür. Aslında dönen Dünya’nın kendisidir.

Bu etkiyi uzun poz yapılabilen bir fotoğraf makinesi ile ortaya çıkarmak çok kolaydır. Bir üç ayak ile fotoğraf makinesini sabitledikten sonra fotoğraflamak istediğimiz bölgeyi kadraja alıp istediğimiz poz süresi verilerek istenen uzunlukta yıldız izleri elde edilebilmektedir.

Poz süresi ne kadar uzun olursa yıldızların gökyüzünde çizecekleri dairesel çizgilerde o kadar uzun olucaktır. (örneğin 12 saatlik bir pozlama için yarım, 6 saatlik bir pozlama için çeyrek daire meydana gelir.) Ancak gözlem yerindeki ışık kirliliği ve gök parlaklığı yapacağınız pozlamalara direkt etki edeceğinden bu faktörlerin bir arada göz önüne alınması gereklidir.

Yukarıdaki fotoğraf ışık kirliliğinin hemen hemen hiç etkilemediği bir yerde 1310 saniye (yaklaşık 22 dakika) poz süresi verilerek çekildi. Fotoğrafta 24mm objektif ve 200 ASA film hassasiyeti kullanıldı.

1660028845 eb0ffa06ee o

Yukarıdaki fotoğrafta kadraja alınan teleskop ve Kutup Yıldızı görülüyor. Bu fotoğraf ışık kirliliğinin etkilemediği bir yerde 600 saniye poz süresi verilerek, 100 ASA film hassasiyeti kullanılarak ve öndeki teleskop anlık olarak çok hafif aydınlatılarak çekildi. 600 saniyede yıldızların kutup yıldızı etrafında çizmiş oldukları çizgiler görülüyor. (Kutup Yıldızı sol yukarıya doğru kalan merkezdeki yıldızdır.)

Kaynak:Gökbilim Dergisi(Mustafa Erol/01 Kasım 2007)

MsXLabs Üye Girişi