Bor Rezervi

Türkiye’nin bor madeni rezervleri sık sık gündeme gelen bir konu. Bu yüzden dünya bor rezervi en yüksek ülke olduğumuz ve 500 yıl tek başımıza dünyanın bor ihtiyacını karşılayabileceğimiz herkesin bildiği bir gerçek. Türkiye, Eskişehir’in Kırka Beldesi, Kütahya’nın Emet ve Hisarcık İlçeleri’yle Bursa’nın Kestelek Köyü üzerinden Balıkesir’in Bigadiç İlçesi’ne kadar kilometrelerce uzunlukta bor yataklarına sahip. Osmanlı İmparatorluğu döneminde 1861 Nizamnamesi’nin uygulamaya konmasıyla Balıkesir’in Susurluk İlçesi’nin Aziziye ve Sultançayırı Köyleri dolaylarında 1865’ten itibaren önce Fransız, sonra İngilizler bor üretip Avrupa’ya ihraç ettiler. Bölgedeki faaliyet 1950’lere dek sürdü. Daha sonra firmalar ayrıldı, yeraltı kuyuları kapatıldı.

Geçen süre içinde bor madeniyle ilgili pek çok tartışma yapıldı. Kimileri bu madenin Türkiye’nin geleceği olduğunu savunurken kimileri buna bu kadar güvenmenin doğru olmadığını iddia etti. En son ise AB tarafından borun toksik(zehirli) bir madde olduğu haberi çıktı. Habere göre AB, boru "üremeye olumsuz etkili zehirli madde" listesine aldı. Türkiye’nin bu iddia üzerinden yılda en az 50 milyon dolarlık ihracat kaybı yaşaması bekleniyor. Ama şimdi işin ekonomik ve siyasi tarafını bir yana bırakıp bu madenin insan yaşamında hangi alanlarda ve ne şekillerde kullanıldığına bakalım.

Bor Tarım ve Hayvancılıkta Yüksek Verim Demek

Bor tarım ve hayvancılıkta verimi dolayısıyla geliri de artırıyor. Yapılan deneyler borun, gübrenin bileşimindeki fosfat, azot, magnezyum gibi maddelerin toprakta çözünürlüğünü kolaylaştırdığını ortaya çıkardı. Borlu gübre kullanımının ürün verimini yüzde 18-35 oranında arttırdığı belirtiliyor ancak dünyada tarımda yoğun olan bor kullanımında Türkiye oldukça geri kalıyor. Erzurum'da Atatürk Üniversitesi'yle yürütülen çalışmalarda, hayvanların temel besin maddesi olan yonca bitkisi veriminin, borlu gübre sayesinde yüzde 30 artış olduğu ve Konya’da yapılan araştırmada borlu gübrenin buğday verimini yüzde 35 oranında arttırdığı ortaya çıktı.

Türkiye'de tarım alanı olarak kullanılan toprakların yüzde 20'sinde bor eksikliği olduğu belirtiliyor. Bor eksikliği olan topraklara verilecek borlu gübrenin verimi yüzde 20 arttırdığı düşünüldüğünde, Türkiye'nin 60 milyar dolar olan tarımsal gelirine 2.4 milyar dolarlık ek gelir sağlanacak.Tavukçuluk sektöründe ise borlu yemin tavukların et ve yumurta kalitesinde olumlu etkisi olduğu ve tavukların ağırlıklarında 17 grama kadar artış yaşandığı belirtiliyor. Borlu yem ayrıca, tavuk yumurtalarının kabuklarını kalınlaştırarak yumurtadaki fireyi azaltıyor, yumurtanın bayatlamasını geciktiriyor, kolesterol oranını düşürüyor.

İnsan Sağlığında Mucizelere Neden Olabiliyor

Tıpta, bor ve türevleri ile yapılan ilaç ve çalışmalar özellikle kemik erimesi, sindirim hastalıkları ve kanser tedavisinde kullanılıyor. Bor katkılı vitaminler, prostat kanserinden kemiklerin güçlenmesi, zihin algılamasının gelişmesine kadar insan üzerinde pek çok olumlu etki sağlıyor. Kanser tedavisinde, yeni borlu tedavi yöntemi, sadece kanserli hücreyi yok ediyor ve kemoterapi yönteminden çok daha kısa sürede sonuç veriyor.

Bitkiler Bor’u toprak ve sudan alıyorlar ve o yolla da hayvan ve insanlara geçiyor. Bor mineralleri,başta kalsiyum ve D vitamini olmak üzere vücut minerallerinin düzenlemesinde rol oynar, kalsiyum ve magnezyumun azalmasını önleyerek kemik yapısını korur. Bordan fakir beslenme kemik erimesi ve kırılmasına yatkınlık oluşturur. Küçüklerin öğrenme yetenek ve okul becerilerinin artmasına katkıda bulunduğu da ileri sürülüyor. Ayrıca atletik yapının gelişmesi ve sportif performans için tablet şeklinde bor alındığı biliniyor. Henüz kesinleşmeyen diğer etkileri ise mikrop öldürücü, yara kurutucu ve vücut yağlarını eritmesi olarak gösteriliyor.