Orkestra
MsXLabs.org & MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi
Çeşitli müzik aletlerinin bir araya gelmesiyle oluşan topluluk. Eski Yunancada "dans etmek" anlamına gelen "orkhesthai" kelimesinden türemiş olup tiyatro seyircileri ile sahneyi ayıran boşluğa verilen addı. Daha sonraları çeşitli sahne gösterilerinde müzik aletleri topluluğu bu boşluğa yerleştikleri için, bütün müzik aletleri toplulukları bu adı aldı. Ancak bugünkü anlamda orkestra, çoksesli müziğin gelişmesiyle ortaya çıktı. 1600'lerde çoksesli çalgı müziği, çoksesli ses müziğinden ayrıldı. 1700'lerde de yalnızca orkestraya yer veren bir repertuvar oluşmaya başladı; çalgı seçimi operalar sayesinde bir düzene sokuldu ve üye sayısı artırıldı. Böylece orkestra kişiliğini buldu. Müziğin gelişmesine bağlı olarak, değişik müzik akımlarıyla birlikte, çeşitli orkestra türleri de ortaya çıktı: Barok, klasik, romantik, modern orkestra. Ayrıca küçük toplulukları da kapsayan "caz orkestrası", "oda orkestrası" gibi türleri de vardır. Bugünkü orkestralarda "nefesli" (üflemeli), "yaylı" ve "vurmalı" olmak üzere üç çeşit çalgı topluluğu bulunur. Bunların uyumu ve ahengi gözetilir. Türkiye'de orkestralar, Tanzimat'tan sonra Batı müziğinin benimsenmesiyle birlikte oluşturulmaya başlandı. Özellikle cumhuriyetten sonra büyük bir önem kazandı ve Devlet Konservatuvarı'nın kurulmasıyla Cumhurbaşkanlığı Senfoni Orkestrası, İstanbul Şehir Orkestrası vb. orkestralar kuruldu.
