Pragmatizm
MsXLabs.org & MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi
Bir düşüncenin doğruluğunu sonuçlarıyla ölçen, eylemi, sağladığı yarar ölçüsünde değerli sayan öğreti. Pragmatizm, uygulama değerini doğrunun tek ölçütü olarak alan, bilinmezci deneyciliktir. C. S. Schiller, J.Devey, F. Gonseth, E. Le Roy, M. Paradines, L. Laberthonniène gibi birçok filozof bu görüşü işledi ve kendine göre yorumladı. Ancak pragmatizmin başlıca temsilcisi Amerikalı filozof William James'tir. William James ancak deneyden gelen bilgilerimizi geçerli saymamız gerektiğini bildiriyor, önemli olanın, olguları saymak ya da sınıflamak değil de onları değer yargılarıyla açıklamak olduğunu söylüyordu. Düşünür için ve bilim adamı için en önemli şey, bilginin uygulama değerini hesaba katmaktı, çünkü bir öğreti ancak yararlılığı ölçüsünde doğru olabilirdi. Pragmatistlere göre doğru dediğimiz şey, insanla birlikte değişebilen, yeni mutlak değeri olmayan bir şeydir. İnsan zihninin bir yanıyla bilinmeze mahkûm olması, göreliyi zorunlu olarak geçerli kılmaktadır. Pragmatizm herhangi bir bilinmez deneyci öğreti olmanın ötesinde Amerika'da geçerli tek felsefe olmakla Amerikan toplumunun dileklerini ve öngörülerini ortaya koymaktadır.
