Kamerun
MsXLabs.org & MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi
(Fr.: Cameroun, İng.: Cameroon), Batı Afrika'da devlet. Gine Körfezi kıyılarından, kuzeyde, dar bir şerit hâlinde Çad Gölü'ne dek uzanır. Nijerya, Çad, Orta Afrika Cumhuriyeti, Kongo, Gabon ve Ekvator Ginesi ile sınırlanır. Başkenti Yaoundé; öteki önemli kentleri Douala, N'Gaoundéré'dir. Resmî dili olan Fransızca ve İngilizcenin yanı sıra 100 kadar yerli dili ve lehçesi konuşulur. Güney Kamerun (kıyı ve kıyıya yakın bölgeler) sıcak, çok nemli ve yağışlıdır; yoğun ormanla kaplıdır. Burada volkanik Kamerun Dağları (en yüksek yeri 4.070 m.) vardır ve yılda 2-4 m. yağış alır. Ülkenin en gelişmiş bölgesi Güney Kamerun'dur. Orta Kamerun daha az yağışlıdır (yılın yarıya yakın kısmı kuraktır). Adamaoua Dağları'na kadar uzanan Orta Kamerun'da savanlar yayılır. Daha kuzeyde, Çad Gölü'ne komşu bölüm kuraktır. Nüfus karışıktır: Kuzeyde Araplar, Bororolar; ortada Sudanlılar ve güneyde Bantular yaşar. Kamerun, tarım ürünlerinin çeşitliliğiyle ilgiyi çeker. Başlıcaları: Kakao, kahve, muz, yerfıstığı, kauçuk, pamuk tohumu, darı, bitkisel yağlar ve orman ürünleridir. Yeraltı kaynakları içinde kalay ve altın oldukça önemlidir. Güneyde kıyı bölgesinde, özellikle Edéa-Douala arasında bazı endüstri kuruluşları yer alır. Bunlar içinde üçü önemlidir: Alüminyum, kimya ve dokuma (Gine'den getirilen boksiti işleyen fabrika, yılda 40-50 bin ton alüminyum üretir). Az gelişmiş Afrika ülkeleri içinde hidroelektrik üretimi en yüksek düzeyde olanlardan biridir (2.2 milyar kws. kadar 1985). Başlıca ulaşım yolu, 1974'te işletmeye açılan ve Yaoundé'yi kuzeyde N' Gaoundéré'ye bağlayan demiryoludur. Kamerun kıyılarına ilk gelen Avrupalılar, Portekizlilerdir (15. yüzyıl). 17. yüzyıldan itibaren, bazı denizci Avrupa ülkeleri, bu kıyılarda fildişi ve köle ticareti yapmaya başladılar. Kamerun, 1884'ten itibaren Almanya'nın egemenliğine girdi (bu olayda, ünlü Alman kâşifi Nachtigal'in ülkedeki coğrafî keşiflerinin önemli payı vardır). 1911'de Alman yönetimi, Fransa ve İngiltere yararına zayıfladı ve 1919 Versailles Antlaşması'na göre Kamerun, büyük bölümü Fransa'nın olmak üzere Fransa ve İngiltere arasında paylaşıldı. Fransız Kamerunu (432.000 km2), 1958'de iç işlerinde özerklik ve 1960'ta da tam bağımsızlık kazandı. 1961'de yapılan halkoylaması sonunda İngiliz Kamerunu'nun (90.000 km2) kuzeyi Nijerya ile birleşti; güneyi ise eski Fransız Kamerunu'na katıldı. 1972 yılında yapılan referandum sonucunda Kamerun Cumhuriyeti kuruldu. Başkanlık sistemiyle yönetilen tek partili bir cumhuriyettir.
