François Rabelais (1494 La Devinière/Chinon yakını-1553 Paris)
MsXLabs.org & MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi
Fransız yazar. Bir köy avukatının oğludur, din adamı oldu. Yunanca öğrendi; 1527 başlarında ünlü üniversite kentlerini dolaştı. 1530'da Montpellier Tıp Fakültesi'ne yazıldı, para sıkıntısı yüzünden Lyon'a giderek henüz doktor unvanı almadığı hâlde bir hastanede hekimliğe başladı. Bir fikir ve yayın merkezi olan bu kentte, 1532'de Hippokrates'in "Aphorismi"ini (Aforizmalar) ve "Pantagruel" adlı ünlü gülmece yapıtını yayımladı. "Pantagruel"in gördüğü ilgiden cesaretlenerek 1534'te "Gargantua"yı yazdı. Bu iki yapıt, zamanın insan, bilim, din, terbiye gibi anlayışlarına ters düştüğü için önce Sorbonne Üniversitesi, sonra da Papalık tarafından yasaklandı. Hristiyanlığın insan bedenini hor görmesinden ve batıl inançlarından nefret eden Rabelais, yapıtlarında insan yaratılışına ve insanlığı ileri götürecek olan bilime inancını belirtmekten çekinmedi. Reformların bir an önce uygulanmasını istediği için kiliseye, skolastiğe, geleneksel eğitim düzenine karşı çıktı. Katolikler onu Protestan dostu, Protestanlar da dinsiz saydılar. Ona göre insanoğlunun türlü çılgınlıklarına hoşgörüyle bakmak ve derin bir iç huzuruna kavuşmak için akla başvurulmalıdır. Yazar olarak Rabelais, sözcüklere dans ettiren bir ustadır; ele aldığı her tipi gerçekçi ve ayrıntılı bir biçimde gözler önüne serer. Güldürme sanatının bütün inceliklerinden, bütün olanaklarından yararlanmasını bilmiş, gerçekle hayali, kaba saba şakalarla ince mizahı ustaca bağdaştırmıştır.
