Marquis de Sade (1740 Paris-1814 Charenton/Paris)
MsXLabs.org & MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi
Fransız yazar. Babası diplomattı; gerekli öğrenimden sonra ordu saflarında yer aldı. Süvari olarak Yedi Yıl Savaşı'na katıldı. Babasından sonra Bresse, Burgay ve Valmorey yöresinde kral adına yönetici oldu (1767). Sefih yaşantısı ve çıkardığı rezaletler nedeniyle sık sık kovuşturmaya uğradı ve suçlandı. On üç yıl hapis yattı (1777-1790). Devrim sırasında hapisten çıkarıldı ve görevlendirildi. 1801'de tekrar polis tarafından gözaltında tutulmaya başlandı ve daha sonra da Charenton'daki tımarhaneye kapatıldı (1803). Ölümüne kadar burada kaldı. Romanlarının neredeyse tümünü, toplam 27 yıl geçirdiği cezaevlerinde yazdı. Yapıtlarının bir bölümü açık saçık ve ahlâka aykırı bulunarak polis tarafından yakıldı. Çoğu da ancak yirminci yüzyılda yayımlanabildi.
Kitaplarında cinsel zevkler konusunda sınırsız bir anlatım vardır. Cinsel hazla acı arasındaki ilinti konusundaki görüşleri "sadizm" kavramının ortaya çıkmasına neden oldu. Hapis yattığı yıllarda yazdığı;
- "Justine ou les Malheurs de la Vertu" (Justine ya da Erdemin Mutsuzlukları, 1791), "La Philosophie dans le Boudoir" (Yatak Odasında Felsefe, 1795),
- "La Nouvelle Justine,
- Suivie de l'Histoire de Juliette sa Soeur" (Yeni Justine, Ayrıca Kızkardeşi Juliette'in Hikâyesi, 1797)
- "Les Crimes de I'Amour ou le Délire des Passions" (Aşkın Suçları ya da Tutkuların Taşkınlıkları, 1800)
- "La Marquise de Ganges"i (Ganges Markizi, 1813)
1926'da, "Dialogue Entre un Pretre et un Moribond" (Bir Keşişle Ölmekte Olan Bir Adamın Arasındaki Konuşma), 1931-1935 arası "Les Cent Vingt Journées de Sodome" (Sodom'un Yüzyirmi Günü) ve 1952'de "Histoire Secrète d'İsabelle de Bavière" (Bavyera Kraliçesi İsabelle'in Gizli Yaşamı) yayınlandı. Sade, çağdaş sanatı ve özellikle de Apollinaire'i ve gerçeküstücüleri etkilemiştir.