Rezonans
MsXLabs.org & MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi
Titreşim hareketi yapmakta olan bir sistemin, periyodik olarak yinelenen bir itici kuvvete maksimum genlikle karşılık vermesidir. Sisteme etkiyen kuvvetin frekansı, sistemin sönümsüz doğal frekansına eşit olduğu durumda rezonans olayı meydana gelir. Bu durum, her defasında daha büyük bir kuvvetle itilen bir salıncağın sonunda iyice yükselerek normal salınımının bozulmasına benzer. Rezonans mekanik, akustik ya da elektriksel sistemlerde meydana gelebilir. Direnç, bobin ve kondansatörün seri bağlandığı bir alternatif akım devresinde, empedans dir. Burada R direnç, L özindüksiyon katsayısı, C sığa ve f frekans olmak üzere _=2pf'dir. _L=1/_C olması durumunda empedans yalnızca dirence bağlı olur. Bu direncin düşük olması hâlinde de devreden çok yüksek akım geçer ve rezonans meydana gelir. Bu durumda rezonans frekansı 1/2¹ LC'ye eşittir. Bir ucu kapalı olan bir borunun açık ucunda, örneğin bir diyapazonla titreşim meydana getirildiğinde, borunun içindeki hava belli koşullarda rezonansa gelerek ses verir. Borunun boyu 1 ve titreşimle oluşturulan dalgaların dalga boyu k olmak üzere 1= _/4 olduğunda bir ana ses ve n=1,3,5,7,.... olmak üzere 1=n_/4 olması hâlinde de bu sesin üst tonları duyulur. Her iki ucu açık bir boru için bu koşullar 1=_/2 ve 1=n_/2'dir. Mekanik sistemlerde rezonans olayına iyi bir örnek olarak 1940'ta rüzgâr etkisiyle yıkılan eski Tacoma (ABD) asma köprüsü gösterilir. Eski teknikle yapılan bu köprü, kirişlerden birinin kopmasıyla burulma titreşimlerine maruz kalmış, rüzgârın periyodik esişiyle rezonansa gelerek döşemesi orta yerinden kopmuştur.
