Thomas Jefferson

(1743 Shadwell/Virginia-1826 Montecello/Virginia), Amerika Birleşik Devletleri'nin üçüncü cumhurbaşkanı. Büyük toprak sahibi Peter Jefferson'un en büyük oğludur. Önce evde, sonra da College of William and Mary'de eğitim gördü. 1767'de baroya alındı. Bir süre sonra oldukça varlıklı bir kişi durumuna geldi. "Virginia House Of Burgesses"e (Virginia Meclisi) üye seçildi (1769) "Kurtuluş Savaşı"nı hazırlayanlar arasına katıldı. 1775 yılı içinde yapılan "Continental Congress"e katılan Virginia delegeleri için yazdığı "A Summary View of the Rights of Amerika" adlı küçük kitabı (1774) onu devrimin en aşırı öncüleri arasına kattı. İngiltere'de Jefferson adı, tutuklanacaklar listesinin başına geçti. Arkadaşları "Declaration of İndependence"i (Bağımsızlık Bildirisi) yazmak ödevini ona verdiler (1774). Bir süre sonra "Congress" üyeliğinden çekilen Thomas Jefferson, Virginia'nın yasalarını hazırladı. 1779'da Virginia valisi seçildi. 1783'te yeniden "Congress" üyeliğine seçilerek İngiltere ile barış koşullarını kararlaştıracak heyetin başına getirildi. Ertesi yıl yeni Amerikan Hükümeti'nin elçisi olarak Fransa'ya gönderildi. Orada büyük başarılar sağladı. George Washington hükümetine dışişleri bakanı oldu (1790). Fransız devrimine yakınlık duyduğu ve her eyaletin bağımsızlığını korumak istediği için Washington ile anlaşmazlığa düştü. Ondan ayrılarak antifederalist Cumhuriyetçi Parti'yi kurdu (1794). Başkan seçimlerinde federalist John Adams'a az farkla yenildi. 1800 yılındaki seçimi kazanarak iki dönem (1801-1809) başkanlık etti. Yeni başkent Washington'un açılış töreninde bulundu. Kamuoyunun baskısıyla Louisiana eyaletini Fransa'dan para ile satın aldı (1803). Kasım 1804'te yine başkan seçildi. Üçüncü kez başkan seçilmek istemedi. Görevden ayrılınca gene doğduğu yere döndü. Hayatının son yıllarını Virginia Üniversitesi'ni kurmakla geçirdi. Jefferson, Amerika'da eski İngiliz sömürge üslûbuna son veren yeni bir mimarî anlayışının oluşmasında büyük rol oynadı.

MsXLabs.org & MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi