Şırnak
MsXLabs.org & MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi
Bir bölümü Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nde, bir bölümü Doğu Anadolu Bölgesi'nde olan il ve bu ilin merkezi olan kent. Kuzeyinde Siirt, kuzeydoğusunda Van, doğusunda Hakkari, batısında Mardin illeri vardır, güneyi Irak ve Suriye ile sınırlanır. Tarihine ilişkin fazla bilgiye rastlanmayan Şırnak 1927'de ilçe durumuna getirildi. Zamanla Siirt'in en kalabalık kentlerinden biri oldu ve 1989 yılında il konumuna getirildi. 1997 yılında toplam nüfusu 300.749'dur (km2'ye düşen insan sayısı 37). Dağlık bir arazi üzerinde kurulu olan ilin, 2.114 m. yükseklikle Cudi en yüksek dağıdır. Bir söylenceye göre Silopi ilçesinin kuzeydoğusunda yükselen Cudi Dağı, Nuh'un Gemisi'nin tufan dindiği zaman karaya oturduğu yerdir. Yöredeki sarp yapı doğrudan Dicle Irmağı'na dökülen akarsuların açtığı sık vadilerle parçalanmıştır.
Yıllık sıcaklık ortalaması 13,7°C olup yağışlar yükseklik arttıkça çoğalmakta ve kış yağışları daha çok kar şeklinde olmaktadır. Şırnak'ın Toptepe Köyü yakınında ve çevre köylerde zengin asfaltit yatakları, Cizre ve Silopi'de linyit vardır. İlde tahıllardan en çok buğday yetiştirilir. Nüfusun büyük bir çoğunluğunu göçer aşiretler oluşturur. Hayvancılıkla uğraşan bu göçerler kış aylarını ilçe ve köylerde, yazları ise yaylalarda geçirirler. Koyun, kıl keçisi ve tiftik keçisi beslerler. Yün, yapağı ve deri, dışsatım ürünleri arasındadır. Şırnak'ta yerel adı "şal şapık" olan ve bu giysilerde kullanılan Şırnak şalı, özel tezgâhlarda elde bükülen tiftik ipliğinden dokunur. Beytüşşebap ve Uludere ilçelerinde halıcılık atölyeleri vardır. GAP kapsamına giren ilde çalışmalar bittiğinde enerji üretimi ve çok büyük alanların sulanması gerçekleşecektir.
