ŞEYH ŞAMİL (1798 ? Gimri/Dağıstan - 1871 Medine)
MsXLabs.org & MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi
Kafkaslı din adamıdır. Ülkesinin bağımsızlığı için Çarlık Rusyası ile savaşan Şeyh Şamil, Avar asıllıydı. 1813'ten sonra Dağıstan, Rusya'nın egemenliği altına girmişti. Şeyh Şamil önceleri Molla Muhammet'in, onun ölümünden sonra da yerine geçen Hamza Bey'in yanında Avarlara ve Ruslara karşı savaştı. Hamza Bey'in ölümünden sonra imam oldu (1834) ve başa geçti. 1837-1893 yılları Ruslar ile yapılan mücadelelerle geçti. 1893'te saldırıya geçen Ruslar, Şeyh Şamil'in bulunduğu Ahulgo kentini kuşattılar. Antlaşma girişimleri, Şeyh Şamil'in teslim olmayı reddetmesi üzerine sonuçsuz kaldı ve Ahulgo bir süre sonra Ruslar tarafından alındı. Kaçarak kurtulmayı başaran Şeyh Şamil, Avar Beyi Hacı Murat'ın da kendisine katılmasıyla mücadelesini sürdürdü. 1845'te Rus ordusu, Darga'yı ele geçirdi. Bu arada Şeyh Şamil'den ayrılan Hacı Murat, Ruslara sığındı. 1852'de Şeyh Şamil Kabarda'yı işgal etti; ancak bir sonuca ulaşamadı. Kırım Savaşı'ndan sonra Ruslar Kafkasya'nın üzerine daha çok yüklendi. 1856'da Vedono Kalesi'ne sığınan Şamil, bir süre sonra da dağlara çıkmak zorunda kaldı. Ruslara karşı 25 yıl savaşan Şamil en sonunda Gurib'e sığındı ve 6 Eylül 1859'da iki oğluyla birlikte teslim oldu. İlk önceleri Rusya'da tutulan Şeyh Şamil, Medine'ye gönderildi ve orada öldü.
