Senegal
MsXLabs.Org & Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi

Kuzeybatı Afrika'da devlet. Kuzeyde Moritanya, doğuda Mali, güneyde Gine ve Gine-Bissau, batıda Atlas Okyanusu ile sınırlanır. Gambiya Devleti, Senegal toprakları içinde ince, uzun bir girinti oluşturur. Yüzölçümü 197.161 km2, nüfusu 7.899.000 (1993), başkenti Dakar, öteki önemli kentleri, Kaolack, Thiés, Saint-Louis, Rufisque ve Ziguinchor'dur. Resmî dili Fransızca olmakla birlikte, nüfusun %70'i Wolof yerli dilini kullanır. Nüfusun %80'i Müslümandır. Halk karışık zenci gruplarından oluşur. Başlıcaları: Uoloflar (%40), Serer (%18), Tukulör ve Pöller. Ayrıca 50.000 kadar yabancı yaşar. Genel olarak düz ve alçak bir ülkedir. Senegal, Salum, Gambiya, Casamance gibi ırmaklar tarafından kesilir. İklim her yerinde sıcaktır. Yağışlar kuzeyden güneye artar (350 mm. ile 1.500 mm. arasında). Ülkenin en kalabalık bölgesi Senegal Vadisi ile Dakar-Kaolack arasındadır. Bir tarım ülkesi olmakla beraber ülke için yetersizdir; pirinç ve buğday dışalımı yapmak zorundadır. Senegal'in başlıca ürünleri ve ihraç malları şunlardır: Yerfıstığı (dünyanın en çok yerfıstığı ve yerfıstığı yağı satan ülkelerinden olup yerfıstığı yağı ihracatın değerce 1/3'ünü oluşturur), pamuk, deri ve kösele, fosfat, balık konservesi. Afrika'nın en batı kesiminde yer alan Dakar, önemli hava ve deniz ulaşımı merkezidir. Senegal kıyılarında 15. yüzyıldan beri Portekizliler, sonra Fransız ve Hollandalılar yerleştiler.

Bu tarihlerde, Senegal Afrika'nın başlıca esir ticareti merkezlerinden biriydi. 19. yüzyılın ikinci yarısında Fransız kolonisi hâline geldi ve işgal 1898'de tamamlandı. 1958'de özerk bir cumhuriyet olan Senegal, 1959'da Mali ile federal bir devlet kurdu. Fakat iki devlet 1960'ta ayrıldılar. Senegal aynı yıl bağımsız oldu. 1963'te de başkanlık temelli ve tek partili bir rejim öngören Anayasa'yı benimsedi. Ülkeye uzun süre damgasını vuran kişi; 1960'tan 1980'e kadar cumhurbaşkanlığını üstlenen Léopold Sedar Senghor idi. 1970'ten sonra başbakanlık yapan Abdou Diouf, 1981'de, Senghor'dan sonra cumhurbaşkanı olunca çok partili rejim tesis etti. 1983'te, bu kez seçimle işbaşına gelince başbakanlık görevini kaldırarak devlet başkanının gücünü ve yetkilerini artırdı. A.Diouf 1988'de yeniden seçildi. Seçim sonuçlarına itirazlarla ateşlenen tepki hareketi, hükümetin başlattığı kemer sıkma politikalarından kaynaklanan karışıklıklarla sürdü. Moritanya ile ciddî çatışmalar (1989), Moritanya'da yerleşmiş Senegallilere karşı şiddet hareketlerini de beraberinde getirdi. 1991'de yeniden ihdas edilen başbakanlık, Habib Thiam'a verildi Thiam, bir koalisyon hükümeti kurarak Senegal Demokratik Partisi başkanı Abdoulaye Wade'yi devlet bakanlığına getirdi; ancak Wade 1992'de istifa etti. Casamance'ta bölgeci bir başkaldırı başladı. A. Diouf, 1993'te yedi yıl daha devlet başkanlığı yapmak üzere ikinci kez seçildi.