Percy Bysshe Shelley

Percy Bysshe Shelley (1792 Field Place/Sussex-1822 La Spezia Körfezi/İtalya)
MsXLabs.Org & Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi

İngiliz şair. İngiliz coşumculuğunun en büyük temsilcilerinden biridir.

Aristokrat bir ailenin oğluydu. Önce Eton Koleji'ne, sonra Oxford Üniversitesi'ne girdi. Buradayken yazdığı "The Necessity of Atheism" (Tanrıtanımazlığın Gerekliliği, 1811) adlı broşür, üniversiteden kovulmasına neden oldu. Aynı yıl Harriet Westbrook ile evlendi, ancak birkaç yıl sonra karısını terk ederek Mary Godwin ile birlikte Avrupa'ya gitti. İlk karısının intihar etmesinden sonra Mary Godwin ile evlendi. İki çocuğunun velayetinin kendisine verilmemesi ve sağlığının bozulması yüzünden İngiltere'yi bir daha dönmemek üzere terk etti. Cenevre'de Byron ile tanıştı. Roma, Pisa ve Venedik'te kaldı. 1820'de La Spezia'ya yerleşti. La Spezia Körfezi'nde çıktığı bir yat gezisi sırasında boğuldu. Kıyıya vuran cesedinin cebinden Sophokles'in ve Keats'ın iki kitabı çıktı. Shelley'nin cesedi Byron tarafından yaktırıldı. Bir dizi alışılmamış davranışı yüzünden acılarla ve güçlüklerle karşılaşan Shelley, yaşadığı dünyayı daha iyi bir yer hâline getirmeyi amaçlamıştı. Kendisini tanıyan herkes tarafından "en bencil olmayan insan" olarak tanımlandı. Yaşamı boyunca insanın ilerlemesine ve yetkinliğe erişmesine olan inancını savundu. Shelley'ye göre, zorbalık ve kötülük ortadan kaldırıldıktan ve yerlerine sevgi ve akıl konulduktan sonra "Evrenin Ruhu" ve "Aşkın Ruhu" yeniden canlanacaktı. Bu fikirlerinin kaynağı Mary Godwin'in babası yazar William Godwin, Yunan şiiri ve Platon felsefesiydi.

Soyut fikirlerin dünyasında yaşayan Shelley, gündelik yaşama ilişkin kaygılardan uzak gözüktü. Buna karşın, açık seçik, canlı ve sıcak bir dil kullandı. "A Defense of Poetry" (Şiirin Savunusu, 1821) adlı bitmemiş denemesinde, şiirin "en mutlu ve en iyi insan aklının, en mutlu ve en iyi anlarının yansıması" olduğunu savundu. Şairlerin, dünyanın gerçek yasa yapıcıları olduğunu söyledi. Dizelerinde yarattığı ses etkilerini, biçim, yoğunluk ve duyarlıkla birleştirdi. Rüzgâr, ölü yapraklar vb. gibi maddî olmayan ögelerden yola çıktığı hâlde, somut imgelere vardı. Aynı zamanda çok iyi bir dilbilimci olan Shelley, Yunanca, İtalyanca, İspanyolca ve Almancadan yaptığı çevirilerle; bir ülke edebiyatının ruhunu bir başka dilde yansıtmayı başardı. "Hymn to İntellectual Beauty" (Entelektüel Güzelliğe Övgü, 1816) ve "Ode to the West Wind" (Batı Rüzgârına Od, 1819) adlı şiirlerinde insanın gelişimine ve kusursuzluğuna olan inancını ortaya koydu. Lirik bir şiir olan "Prometheus Unbound"da (Zincirleri Çözülmüş Prometheas, 1818-1819) geleneksel efsaneyi değiştirdi ve zorbalığa boyun eğmeyen insanın doğa ve sevgi tarafından özgürlüğüne kavuşturulduğunu anlattı. "Queen Mab" (Kraliçe Mab, 1813), "The Revolt of İslâm" (İslâmiyetin İsyanı, 1818) ve "Hellas" (1821) adlı şiirlerinde toplumsal felsefesini geliştirdi. "Adonais"de (Adonis, 1821), ünlü şair Keats'in, sevgi yerine nefreti geliştiren eleştirmenler tarafından öldürüldüğünü öne sürdü, şairin trajedisini yansıttı.

Diğer yapıtları arasında; "The Cenci" (1819), "To Night" (Geceye, 1821) ve "Epipsychidion" (1821) sayılabilir.

MsXLabs Üye Girişi