Tam bir mehter takımında "kös, davul, nakkare, halile, çevgan, nefir, zurna, boru, zil" gibi nefesli ve vurmalı çalgılar yer alırdı. Mehter takımının büyüklüğü tam takım hâlindeki sazların tekrarlayan sayısına göre ölçülür, "altı kat", "yedi kat", "dokuz kat" olarak isimlendirilirdi. Fatih Sultan Mehmet döneminde Mehterhane-i Hâkâni ya da Mehterhane-i Hümâyûn dokuz kat olarak düzenlenmişti. Daha sonraları Hünkâr Mehteri her bir sazdan 12'şer adet bulunan "on iki katlı" olmuştur. Hatta Evliya Çelebi'ye göre 22 deve'nin taşıdığı 80 adet kös denilen yarım kubbe biçiminde, gök gürültüsünü andırır ses çıkartan çift taraflı davullar vardı.
"Mehterân-ı Tabi u Alem" adıyla anılan "Mehterhane-i Hü- mâyûn"un personel kadrosunu "Mehterân-ı Alem" (ya da "Alemdârân-ı Hassa") denilen "Sancaktar Bölüğü" ile "Mehterân-ı Tabü" denilen "Çalıcı Mehteran Takım" oluşturmaktadır.
"Mehterân-ı TabI" ("Mehteran-ı Fasıl" da) denilen 16 kişilik Zurnacılar Bölüğü, 8 kişilik Nakkareciler Bölüğü, 16 kişilik Tabbal Bölüğü, 7 kişilik Zilciler Bölüğü, 12 kişilik Borucular Bölüğü, 5 kişilik Kös Bölüğü olmak üzere 6 bölüğe ayrılmıştı. Her iki sınıfın toplam personel sayısı 17. yüzyılda da 250'ye ulaş¬mıştı. Topkapı Sarayı'nm Demirkapısı'nda her gece üç fasıl çalarak Hünkâr'a dua ederler, sabaha üç saat kala üç fasıl daha çalarak Dîvân erkânını namaza kaldırırlardı.
kaynak: 99 soruda Osmanlı
