Abaküs Nedir?

Abaküs Nedir?

Abaküs, abak ya da çûrkü olarak da bilinir, çağdaş hesap makinelerinin ve bilgisayarların atası sayılan hesap aygıtı. Büyük bir olasılıkla Babillilerin buluşu olan abaküs, yüzyıllar boyunca ticarette büyük önem taşımıştır.

Sözcük, Sami dil grubuna ait dillerin birinden, bir olasılıkla Ibranice “toz silmek” anlamına gelen ibek (ya da “toz” anlamına gelen abak) sözcüğünden türemiş, daha sonra Yunancadaki abakos biçimini almıştır. Üstüne yazı yazmak amacıyla kullanılan kum (“toz”) yüzey, sonradan üzerinde satır-lann yer aldığı ve bu satırlarda her birinin konumu birler, onlar, yüzler gibi sayısal bir değeri gösteren taşlann bulunduğu bir levhaya dönüşmüş olabilir. Romahlann kul-
landığı abaküste, taşlann istenen sıralar üstünde kaydırılmasına yarayan oluklar vardı. Bugün de kullanılan yaygın bir biçiminde ise sayısal değerleri tellere dizili boncuklar gösterir.

Çin abaküsünde, enlemesine bir çubukla ortadan ikiye ayrılmış olan çerçevenin üst bölümündeki iki boncuktan her biri 5 birimi, alt bölümdeki beş boncuktan her biri ise 1 birimi simgeler. Toplama yapmak için, gerekli boncuklar ayırma çubuğuna doğru kaydınlır. Resimdeki çubukta gösterilen sayı 7.230.189’dur. Genellikle geniş bir hesap tahtası biçiminde olan abaküs, ortaçağ boyunca Avrupa ve Arap dünyasında olduğu kadar Asya’da da yaygın bir biçimde kullanılmış, Japonya’ya ise ancak 16. yüzyılda girmiştir. Zamanla yerini basamak ve sıfır değerleri olan Hin-du-Arap rakamlarının kullanılmasına bırakmakla birlikte, 17. yüzyıla değin Avrupa’da kullanılan abaküs Ortadoğu ve Japonya’da varlığını bugün bile sürdürmektedir. Abaküs kullanmakta uzmanlaşmış bir kişi günümüzün mekanik hesap makineleriyle rahatça yanşabilir.

Kaynak

MsXLabs Üye Girişi