Musammat nedir?

Bendlerden kurulu nazım biçimlerine (murabba, muhammes, müseddes, müsebba, müsemmem, mütessa, muaşşer, terbi, tahmis, taşdir, tesdis, tesbi, tesmin, tes-i, taşir, terkib-i bend ve terci-i bend) verilen genel addır.

İlk bende geçen dize ya da beyitlerin, öbür bendlerin sonunda aynen yinelenmesiyle düzenlenen musammatlara mütekerrir musammat denir. İlk benddeki dize ya da beyitlerin, öbür öbür bendlerin sonundaki dize ve beyitlerle yalnızca uyak bakımından uyuşması durumunda musammat müzdevic musammat adını alır.

Divan Edebiyatı nazım şekillerindendir. Mısra sayısı dört ile on arasında değişen bendlerden meydana gelen şiirlerin genel adıdır.

Eğer şiirin bölümleri dörder mısradan meydana geliyorsa, murabba, beşer mısradan meydana geliyorsa muhammes; altışar mısradan meydana geliyorsa müsebba; sekizer mısradan meydana geliyorsa müsemmen; onar mısradan meydana geliyorsa muaşşer adım alır. Önceden yazılmış bir gazelin beyitlerinin arasına, belli sayıda mısra ilave etmek suretiyle de musammat meydana getirilir. Bir gazelin beyitlerinin mısraları arasına ikişer mısra ilave edilerek meydana getirilen murabba'lara terbi, üçer mısra ilave edilerek meydana getirilen muhammese tahmis, dörder mısra ilave edilerek meydana getirilen müseddes'e de tesdis adı verilir.

Ayrıca Divan Edebiyatı'nda herhangi bir şiirin mısra sonlarındaki kafiyesinin, mısra ortalarında da tekrar edilmesine musammat denir. Bu tür kafiyelenişe daha çok gazel ve kasidelerde rastlanır. Böyle gazellere musammat gazel, kasidelere ise musammat kaside denir.