Mandeizm
MsXLabs.org & MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi
İ.S. 7. yüzyılda Orta Doğu'da, özellikle Babil dolaylarında ortaya çıkan bir din öğretisi. Mandeizm Sen Jan'ın (Aziz Yahya) görüşlerini temel almakla birlikte eski Babil, Pers ve Mani dinlerinin izlerini de taşımaktadır. Temel görüş olarak dünya ile ahret (aydınlık ve karanlık) arasındaki çatışmaya dayanır. İnsanın ruhu, aydınlığı, gövdesi karanlığı temsil eder. İnsan, dünyadaki nefretin hem amacı, hem aracıdır. Göklerin elçisi Manda'nın kutsal ilhamından dolayı Mandeistler, kendilerini Tanrı'nın sevgili yaratıkları olarak kabul ederler. Mandeizmin cehennemlik olarak nitelediği dinler arasında Hristiyanlık ve Yahudilik de vardır. Aydınlığı temsil eden ruh, ölümü özler; dinin gereklerini yerine getiren ruh, ölümle birlikte "ışıklar sarayı"na yükselecektir. Mandeizm'in dinî törenleri arasında "masbotha" denilen ve Hristiyanlığın etkisiyle uygulandığı sanılan vaftiz yoluyla arınma da vardır. "Pihta" ve "mambuha" denilen kutsanmış besin ayinlerinin ise Babil'den geçtiği sanılmaktadır. Günümüzde mandeizme bağlı olanların sayısı 7.000 dolayında olup çoğunlukla Aşağı Dicle ve Fırat'ta, Beyrut'ta, Şam'da yaşarlar.
