Marjinalizm ve Marjinal Fayda
MsXLabs.org
Marjinalizm Nedir?
Değerin emekle değil, marjinal fayda ile açıklanmasını öngören yazarların oluşturduğu düşünce eğilimine verilen addır.
Marjinal Fayda Nedir? (Marginal Utility)
Bir maldan tüketilen miktar bir birim artırıldığında bu ilave birimin tüketiminden elde edilen faydayı ifade eder. Kişiden kişiye değişebileceği gibi, aynı kişinin zevk ve tercihlerindeki kaymalara göre de değişebilir. O bakımdan marjinal fayda objektif değil, sübjektif bir kavram niteliğindedir. iktisat biliminin temel bir prensibine göre, bir maldan tüketilen miktarlar çoğaldıkça, eklenen her birimden alınan fayda giderek azalır. Hatta tüketime devam edilirse, bir süre sonra fayda sıfıra iner ve bundan sonra yeni birimler tüketiciye fayda değil, üzüntü ve elem vermeye (yani faydanın negatif olması) başlar. Buna
Azalan Marjinal Fayda Kanunu adı verilir. İktisatçılar bu kanunu, talep eğrisinin negatif eğimli oluşunu açıklamada kullanmak istemişlerdir.
Tüketicilerin bir maldan satın aldığı miktarların artması ile birlikte, her birimin faydası azaldığına göre, bu malın ilave birimlerinin satılabilmesi için fiyatının düşürülmesi gerekir. Bu da talep eğrisinin normal olarak negatif eğimli olması demektir. Marjinal fayda kavramı, Marshall’ ın talep teorisinde çok önemli bir rol oynar. Marshall, faydanın mutlak olarak ölçülebileceği varsayımından hareket etmiştir. Yani nasıl ki uzunluk metre, ağırlık, kilo, alan metrekare ile ölçülüyorsa faydanın da bu şekilde ölçülebileceğini ifade etmiştir. Marshall’a göre faydanın ölçüsü fiyattır. Buna göre örneğin bir kimse bir X malının birinci birimine 10, ikinci birimine 8, üçüncü birimine 6 bin lira vermeye hazır ise bu, o kişinin söz konusu birimlerden o ölçülerde bir fayda sağladığı anlamına gelir. Oysa Hicks, faydanın mutlak olarak değil,
nisbi (ordinel) olarak ölçülebileceğini ortaya koymuş ve bu amaçla da kayıtsızlık eğrilerini geliştirmiştir.Bugün İktisat biliminde Marshall’ın mutlak olarak ölçülebilir fayda görüşü yerine Hicks’ in kayıtsızlık eğrileri ile nisbi olarak ölçülebilen fayda yaklaşımı geçmiş bulunmaktadır.
