TANIM
Bireyleri; hastalıklardan korunma yolları konusunda bilgilendiren, beden veya ruh sağlığının bozulması halinde hekim tarafından verilen tedaviyi uygulayan, hasta bakımını planlayan, uygulayan, denetleyen ve izleyen kişidir.

GÖREVLER

• Her ortamda bireyin, ailenin ve toplumun hemşirelik girişimleri ile karşılanabilecek sağlıkla ilgili ihtiyaçlarını belirler ve hemşirelik tanılama süreci kapsamında belirlenen ihtiyaçlar çerçevesinde hemşirelik bakımını kanıta dayalı olarak planlar, uygular, değerlendirir ve denetler.
• Verilen hemşirelik bakımının kalitesini ve sonuçlarını değerlendirir, hizmet sunumunda bu sonuçlardan yararlanarak gerekli iyileştirmeleri yapar ve sonuçları ilgili birime iletir.
• Tıbbî tanı ve tedavi planının uygulanmasında; hekim tarafından, acil durumlar dışında yazılı olarak verilen tedavileri uygular, hastada beklenmeyen veya ani gelişen durumlar ile acil uygulanması gereken tanı ve tedavi planlarında müdavi hekimin şifahi tıbbi istemini kabul eder. Bu süreçte hasta ve çalışan güvenliği açısından gerekli tedbirleri alır.
• Hastaya lüzumu halinde uygulanmak üzere hekim tarafından reçete edilen tıbbî talepleri bilimsel esaslara göre belirlenen sağlık bakım, tanı ve tedavi protokolleri doğrultusunda yerine getirir.
• Tıbbi tanı ve tedavi işlemlerinin hizmetten faydalanana zarar vereceğini öngördüğü durumlarda, müdavi hekim ile durumu görüşür, hekim işlemin uygulanmasında ısrar ederse durumu kayıt altına alarak hekimin yazılı talebi üzerine söz konusu işlemi uygular.
• Tıbbî tanı ve tedavi girişimlerinin hasta üzerindeki etkilerini izler, istenmeyen durumların oluşması halinde gerekli kayıtları tutarak hekime bildirir ve gerekli önlemleri alır.
• Görevi teslim alacak hemşire gelmeden ve gerekli bilgiyi hasta başında sözlü ve yazılı olarak teslim etmeden ve doğal afet, toplu kazalar gibi olağanüstü durumlarda ise hemşireye olan ihtiyaç ortadan kalkmadan kurumdan ayrılamaz.
• Hemşirelikle ilgili eğitim, danışmanlık, araştırma faaliyetlerini yürütür. Mesleği ile ilgili bilimsel etkinliklere katılır. Toplumun, öğrenci hemşirelerin, sağlık çalışanlarının ve adaylarının eğitimine destek verir ve katkıda bulunur.
• Sağlık hizmetlerinin verildiği tüm alanlarda etkin bir şekilde görev alır, oluşturulan sağlık politikalarının yürütülmesinde, mevzuat çerçevesinde karar mekanizmalarına katılır.
• Hizmet sunumunda, hizmetten faydalananların bireysel farklılıklarını kabul ederek, insan onurunu, mahremiyetini ve kültürel değerlerini azami ölçüde göz önünde bulundurur.
• Tüm uygulamalarını kayıt altına alır.

KULLANILAN ALET VE MALZEMELER

• Tansiyon aleti, ısı aleti (derece), EKG aleti (kalp grafiği), monitör, oksijen tüpü ve çadırı,
• Enjektör, ilaçlar, solüsyon ve tüp, sonda,
• Pansuman alet-gereçleri ve malzemeleri,
• Aspiratör,
• Ameliyatta gerekli diğer malzemeler,
• Beden bakımında kullanılan küvet, havlu vb.

MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER
Hemşire olmak isteyenlerin;

• Normalin üstünde genel yeteneğe sahip,
• Biyolojiye ilgili ve bu alanda başarılı,
• İnsanlara yardım etmekten hoşlanan,
• Hemşireliğin dayandığı bilimler hakkında yeterli bilgiye sahip,
• Sağlıklı ve hasta bireyin yapısını, fizyolojik fonksiyonlarını ve davranışlarını anlayabilen,
• Sorumluluk duygusu yüksek,
• Çabuk ve doğru karar verebilen,
• Sağlık personeline ilişkin uygulama eğitimine katılabilme yeteneğine ve bu personelle çalışma deneyimine sahip olmaları,
• Tedbirli, tertipli,
• Şefkatli, sevecen,
• Bedence sağlıklı, dayanıklı ve soğukkanlı kimseler olmaları gerekir.

ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI
Hemşireler resmi veya özel hastanelerde, dispanserler ve sağlık ocaklarında görev alabilirler. Çalışma ortamı genellikle temiz ve kapalıdır. Hemşireler çalışırken hastalarla, hasta yakınlarıyla, doktorlarla ve diğer sağlık personeliyle iletişim halindedir. Görev yaptığı sağlık kuruluşlarında belirlenen takvime göre nöbete kalmak veya vardiyalı çalışmak durumundadır.

MESLEK EĞİTİMİ
MESLEK EĞİTİMİNİN VERİLDİĞİ YERLER
Mesleğin eğitimi, Sağlık Meslek Liselerinin “Hemşirelik” alanında ve çeşitli üniversitelere bağlı, “Hemşirelik Yüksekokulları” ile “Sağlık Yüksekokulları”nın “Hemşirelik” programında ve “Sağlık Bilimleri Fakülteleri”nin “Hemşirelik ve Sağlık Hizmetleri” programlarında verilmektedir.

ÖN EĞİTİMDE BAŞARILI OLUNMASI GEREKEN DERSLER
Temel Fen Bilimleri.

MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI
Yüksek öğretim kurumlarındaki mesleğin eğitiminin verildiği programlara girebilmek için,

• Lise veya dengi okul mezunu olmak,
• Yükseköğretime Geçiş Sınavı (YGS) ve Lisans Yerleştirme sınavında (LYS)
• “ Hemşire ” lisans programı için yeterli “MF3 ” puan almak, yüksekokul için “Hemşire” Yüksekokul lisans programı için yeterli “(YGS-2)” puan almak gerekmektedir.
• Öğrenci Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) Tercih Bildirim Formunda “Hemşirelik” veya “Hemşirelik ve Sağlık Hizmetleri” lisans programları ile ilgili en az bir yükseköğretim programını tercih etmek gerekmektedir.

Sağlık Meslek Liselerindeki mesleğin eğitiminin verildiği programlara girebilmek için;

• İlköğretim okulu 8’inci sınıfta öğrenim görüyor olmak,
• Ortaöğretim Kurumlarına Yerleştirme Puanının(OYP) 196 ve üzeri olması,
• Sağlığı, mesleğin öğretimine ve yürütülmesine elverişli olması ,
• Evli olmaması “gerekmektedir.
• Liselerin Sosyal Bilimler, Edebiyat, Sosyal Bilimler ve Edebiyat, Dil ve Edebiyat, Genel Kültür, Sınıf Öğretmenliği, Türkçe – Matematik, Fen, Fen Bilimleri, Klasik Fen, Matematik, Tabii Bilimler alanları ile, Öğretmen Okulu ve Köy Enstitüsü mezunları, bu alanda yüksek öğrenim görmek isterlerse, ÖSYM tarafından yapılan Yükseköğretime Geçiş Sınavı (YGS) ve Lisans Yerleştirme sınavı(LYS) sonucunda diğer alanlardan mezun olanlara göre daha yüksek bir ağırlıklı puan elde etmekte ve öncelikle yerleştirilmektedirler.
• Ancak kendi alan/kol/bölümlerin dışında bir yüksek öğretim programını tercih eden adayların yerleşme şansı azalmaktadır.

Orta öğretim kurumlarının, “Ebelik”, Ebelik-Hemşirelik, Hemşirelik” bölümlerinden mezun olanlar ÖSYM tarafından yapılan Öğrenci Seçme Sınavını (ÖSS) kazanıp, “Hemşirelik” lisans programını tercih etmeleri durumunda ek puan almaları nedeniyle diğer bölümlerden mezun olanlara göre öncelikle yerleştirilmektedirler.
Acil Bakım Teknikerliği, Acil Durum ve Afet Yönetimi, Acil Yardım Teknikerliği, Adli Tıp Teknikerliği, Ambulans ve Acil Bakım Teknikerliği, Ambulans ve Acil Bakım, Ameliyathane Hizmetleri, Anestezi, Ana Çocuk Sağlığı, Cerrahi Teknikerliği, Çevre Sağlığı, Diyaliz, Ebelik, Evde Hasta Bakımı, Hemşirelik, Hidroterapi, Laboratuvar , Laboratuvar Teknolojisi, Medikal Bakım, Otopsi Yardımcılığı, Paramedik, Patoloji Laboratuvar , Patoloji Laboratuvar Teknikleri, Perfüzyon, Radyoterapi, Radyoloji, Sağlık Laboratuarı, Sağlık Memurluğu, Sağlık Teknikerliği, Tıbbi Görüntüleme Teknikleri, Tıbbi Laboratuvar , Tıbbi Laboratuvar Teknikleri, Toplum Sağlığı, Yaşlı Bakım Hizmetleri, Yaşlı Bakımı ön lisans programını başarı ile bitirenler, ÖSYM tarafından açılan Dikey Geçiş Sınavı’nda (DGS) başarılı oldukları takdirde, “Hemşirelik” veya “Hemşirelik ve Sağlık Hizmetleri” lisans programlarına dikey geçiş yapabilirler.

EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ
Mesleğin eğitim süresi, Sağlık Meslek Liselerinde 4 yıl, yüksek öğretim kurumlarında da 4 yıldır. Hemşirelik eğitiminde dersler 4600 saatlik teorik ve klinik eğitimi kapsar. Teorik eğitimin süresi toplam sürenin en az üçte biri, klinik eğitimin süresi ise toplam eğitimin yarısı kadardır. Eğitimleri süresince;

• Hemşirelik mesleğinin tarihçesini,
• İnsan yapısı ve fonksiyonları, mikrop ve parazitler, sterilizasyon ve dezenfeksiyon önlemleri uygulamasını ve bağışıklığını,
• İlaçları, ilaçların etki ve yan etkilerini, ilaçların korunması ve uygulanmasını,
• Mesleği uygularken insan davranışlarının sebeplerini, hasta bakımındaki yerini, insan ilişkilerini,
• Bulaşıcı hastalıkların, bulaşma ve yayılma yolları ile alınacak tedbirleri,
• Sağlık hizmetlerinde eğitim ve eğitim programlarının hazırlanması, uygun eğitim araçlarının seçimini,
• İlkyardım, temel hasta bakımı ilke ve yöntemlerini, bunların hastaya uygulanmasını,
• Dahiliye hastalarının bakım ilkelerini, cerrahi müdahale gerektiren hastaların bakımını,
• Çocuk hastalıklarının bakım ilkeleri ve uygulamasını,
• Doğum ve aile planlamasını,
• Akıl sağlığı ve hastalıklarını, hastaların özelliklerine göre gerekli bakımı,
• Sağlık hizmetleri ile ilgili istatistiki bilgi toplama ve değerlendirme yöntem ve uygulamalarını öğrenirler.
• Marmara Üniversitesi Hemşirelik Yüksekokulu ders programı ile İstanbul Üniversitesi Florence Nightingale Hemşirelik Yüksekokulu ders programı EK’te yer almaktadır.

EĞİTİM SONUNDA ALINAN BELGE - DİPLOMA VE UNVAN

• Sağlık Meslek Lisesi eğitimlerini başarı ile tamamlayanlara Sağlık Meslek Lisesi diploması ve “Hemşire” unvanı verilir.
• Yükseköğrenimlerini başarı ile tamamlayanlara Hemşirelik veya Hemşirelik ve Sağlık Hizmetleri lisans diploması ve “Hemşire “ unvanı verilir.

ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI

• Hemşireler; üniversite bünyesinde bulunan hastaneler, devlet hastaneleri, Sosyal Sigortalar Kurumu'na bağlı hastaneler, Sağlık Bakanlığına bağlı kurum ve kuruluşlarda, Milli Eğitim Bakanlığı’na bağlı sağlık kuruluşlar ile pansiyonlu okullarda, dispanserler, özel sağlık kurumları, çeşitli kurumlar bünyesinde bulunan sağlık birimleri ve kreşlerde görev yaparlar.
• Meslekte işsiz kalma durumu hemen hemen yok denecek kadar azdır. Sağlık alanında en çok ihtiyaç duyulan meslek elemanıdır.
• Teknolojik ilerleme, sağlık konusunda halkın bilinçlenmesi sağlık hizmeti talebini artırmıştır. Buna paralel olarak devletin desteklediği sağlık kuruluşlarının sayısının artması, diğer taraftan özel hastanelerin giderek yaygınlaşması bu meslek elemanının çalışma alanını genişletmiştir.

EĞİTİM SÜRESİNCE VE EĞİTİM SONRASI KAZANÇ
EĞİTİM SÜRESİNCE
Yüksek öğrenimleri süresince öğrenciler, Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurtlar Kurumunun sağlamış olduğu kredi ve yurt hizmetlerinden yararlanabilirler, ayrıca çeşitli resmi ve özel kurum ve kuruluşlar tarafından sağlanan burslardan faydalanabilirler.

EĞİTİM SONRASI
Hemşireler 657 Sayılı Devlet Memurları Kanunu çerçevesinde kamu sektöründe çalışmaları halinde; yüksek öğretim programlarından mezun olanlar 8. derecenin 1. kademesinden, sağlık meslek liselerini bitirenler 12. derecenin 2. kademesinden maaş alırlar. Maaşlar kıdeme ve belirlenen katsayı artışlarına paralel olarak artar.

Özel hastane, poliklinik vb. yerlerde çalışanlar ise piyasa koşullarına göre zaman içerisinde hizmet süreleri, mesleki deneyim ve bilgilerine göre değişik oranlarda ücret almaktadırlar.

MESLEKTE İLERLEME
Eğitimlerini başarı ile tamamlayarak hemşire olarak göreve başlayanlar, zaman içerisinde sorumlu hemşire ve başhemşireliğe ve Uzman Hemşire ‘liğe yükselebilirler.

Başhemşire olabilmek için hemşirelikte en az lisans eğitimine sahip olmak gerekir. Ancak kurum/kuruluşta, hemşirelikte lisans eğitimine sahip hemşire bulunmaması halinde diğer hemşirelerden de görevlendirme yapılabilir.

Lisans eğitiminden sonra alanlarında mastır (yüksek lisans) ve doktora eğitimi alarak akademik kariyer yapabilirler, yüksek öğretim kurumlarında araştırma görevlisi, doçent, profesör gibi unvanlarla öğretim üyesi olarak görev yapabilirler.

Lisans mezunu hemşirelerden; yurt içinde hemşirelik anabilim dallarında ve bunların altında açılan lisansüstü eğitim programlarından mezun olanlar ve yurtdışında bu programlardan mezun olup, diplomalarının denklikleri onaylanan ve diplomaları Bakanlıkça tescil edilen hemşireler alanlarında uzman hemşire olarak çalışırlar.

Sorumlu hemşire yatan hasta üniteleri/klinikleri, yoğun bakım üniteleri, ayaktan tanı ve tedavi birimleri, acil, evde bakım gibi alanlarda hemşirelik hizmetlerinin yerine getirilmesinde başhemşireye karşı sorumlu olup, öncelikle ilgili alanda uzman hemşireler, yoksa üç yıl deneyimli ve hemşirelikte lisans mezunları arasından başhemşire tarafından görevlendirilir. Ancak, kurum/kuruluşta, hemşirelikte lisans eğitimine sahip hemşire bulunmaması halinde diğer hemşirelerden de görevlendirme yapılabilir. Sorumlu hemşire görevlendirildiği alanda öncelikle gündüz mesai saatlerinde görev yapar.