Lider kimdir?
Liderin temel özelliği etkilidir. Lider genellikle grubun inançları ya da etkinlikleri üzerinde en fazla etkiye sahip olan kişidir.

Liderliğe giden yollar
1) Atama-seçim: araştırmalar seçilmiş liderlerin atanmış liderlere kıyasla daha meşru olarak algılandığını ve böylece liderlik etme güçlerinin daha fazla kabul edildiğini göstermektedir. Bu durumda atanmış lider grubun desteğini sağlayabilmek için çaba göstermelidir. Bunu da yetenek ve becerilerini ortaya koyarak, popüler ve sevilen bir kişi olmaya çalışarak ya da grup üyelerini liderliği hak ettiğine inandırmaya çalışarak yapabilir.
2) İletişim Miktarı
Genellikle iletişim açısından en etkin olan üye grubun lideridir. Konuşmanın akışını belirleyen, sorular sorarak etkileşimi başlatan, çeşitli fikirleri öne süren odur. Araştırmalar nicelik açısından daha çok konuşanın lider olarak algılandığını ve bu durumun nitelikten daha önemli olduğunu ortaya koymaktadır.

Liderlik Modelleri
1. Kişisel Liderlik Modeli
Lider olarak doğmuş ya da doğuştan lider gibi cümleler bu görüşü yansıtır. Yani liderlik özelliklerine sahip kişi nasıl bir gruba girerse girsin lider olacaktır.
Hangi kişilik özellikleri?
Liderlerin başkalarından daha akıllı, daha güzel konuşan, daha güzel, daha uzun boylu olduğuna ilişkin görüşler mevcuttur. Bu model grup üyelerini hesaba katmaması nedeniyle başarılı olmamıştır. Tek yönlü bir yaklaşımdır ve verilerle desteklenmemiştir.
2. Ortamsal Liderlik Modeli
Bu modele göre lider ortamın özellik ve ihtiyaçlarına göre ortaya çıkar. Kimin lider olacağı önemli değildir. Ancak ortamsal özelliklere en iyi cevap veren kişilerin lider olduğu düşünüldüğünde bu modelde kişisel özellikleri ihmal etmesi bakımından eksiktir.
3. Etkileşim Liderlik Modeli
Grubun gereksinimlerini en iyi şekilde karşılayan liderdir. Etkileşimden kasıt grubun gereksinimleri ile liderin kişilik özelliklerinin etkileşimidir. Hem grubu hem de bireyi ele alışından dolayı iyi bir sosyal psikolojik bakışı yansıtmaktadır.
4. Fiedler’in Etkin Liderlik Modeli
Fiedler doğal gruplarda yaptığı seri çalışmalarda kişinin başkalarını nasıl algıladığı üzerinde durmuştur. Liderlerden birlikte çalışmayı en çok tercih ettikleri ve en az tercih ettikleri kişileri tarif etmelerini istenmiştir. Bu iki kişiyi benzer olarak algılayan liderlerle farklı olarak algılayan liderlerin kendilerinin de farklı kişiliklere sahip oldukları bulunmuştur.
Birlikte çalışmayı en az ve en fazla tercih ettikleri kişileri kişilik açısından benzer gören liderler örneğin tembel ya da beceriksiz olarak gördükleri çalışanı da seviyor, yadsımıyor demektir. Bu tür liderler en az tercih ettikleri çalışanı kişi olarak görürler. Bunun tersi olan lider ise iş yapmaya önem verir ve iyi çalışmayan grup üyesini sevmez. Bu bağlamda 1. tip lideri sosyal-duygusal lider; diğerini ise iş eğilimli lider olarak düşünebiliriz.
5. Karizmatik Lider
Bunlar yönettikleri gruplar üzerinde alışılmamış ve oldukça güçlü etkisi olan liderlerdir. Böyle liderler takipçilerinin tercihlerini, özlemlerini çok iyi bilir ve gerçekleştirmeye çalışırlar. Aynı zamanda sosyal, politik ve ekonomik değişimlere yol açacak yetenek güce sahiptirler. Bütün liderler kendilerini izleyen grupları bir dereceye kadar etkileyebilirler. Ancak karizmatik liderler grupları itaat etme noktasına getirebilirler, sadece davranışları değil, inanç ve tutumları değiştirebilme yetenekleri vardır.

Kişisel Liderlikten Ne Farkı Var?
Karizmanın bir kişilik özelliği olduğu ve modelin kişisel liderlik modelinin bir uzantısı olduğu düşünülebilir. Ancak karizmatik liderlik modeli karizmanın lider ve izleyicinin etkileşimi sonucunda oluştuğunu öne sürer. Liderin karizmatik olduğu söylense de aslında karizma takipçilerin lidere verdiği tepkilerde gizlidir.
Karizmatik Lideri Takip Eden Grupların Özellikleri

• Normalde beklenenden yüksek performans
• Yüksek düzeyde lidere düşkünlük
• Lidere ve onun fikirlerine duyulan heyecan, coşku
• Grubun toplu amacı için bireysel çıkarlardan vazgeçmeye hazır olma

Karizmatik Liderler Takipçileri ile Bu Özel İlişkiyi Kurabilmek İçin Ne Yaparlar?

• Bir vizyon öne sürebilme
• Canlı ve duygu yüklü kelimeler kullanma
• Varılması gereken noktanın ne olduğunu değil, oraya nasıl ulaşılacağını da belirtirler
• Yapılan işin, organizasyonun anlamlı ve yararlı olduğu konusunda üyeleri kabul ettirirler
• Bu liderler daha fazla risk alma ve alışılmışın dışında karar alma eğiliminde olan insanlardır
• Kendine ve grubuna güvenir
• Başkalarının tepkilerini kolayca anlar
• Çekici görünmeyi bilmek ve grubun dikkatini çekebilmek

KÜLTÜRÜN ETKİSİ
Genellikle liderlik konusundaki çalışmalar bireyci batı kültürlerinde yapılmaktadır. Elde edilen sonuçlar toplulukçu kültürler için geçerli olmayabilir. Toplulukçu kültürlere örneğin Japonya’da yapılan bir çalışmada hem iş eğilimine hem de sosyo-duygusal özellikleri taşıyan liderin en etkili olduğu görülmüştür. Toplulukçu kültürlerde grupla duygusal bağı olmayan, grubu düşünmeyen lider çok iyi bir lider olarak görülmez. Çalışma güdüsü düşük Hindistan gibi toplumlarda liderin iş eğilimli de olması gerekir.