YAHYA KAPTAN, türk milis komutanı (Köprülü, Makedonya, 1891 - Tavşancıl, Kocaeli, 1920). Bulgar komitacılarına karşı gerilla savaşları yaptı ve Balkan savaşları sırasında türk birliklerine bilgi sızdırdı, birçok türk tutsağı idamdan kurtardı (1910 -1913). Selanik yoluyla İstanbul'a gelerek Teşkilatı mahsusa'ya girdi ve bu örgüt adına Sırbistan'da gerilla savaşlarına katıldı, ingilizler'e karşı savaşan Halil Paşa'ya (Kut) yardım için Irak cephesine gönderildi. Ancak bu sıralarda Yakup Cemil’in tasarladığı Babıâli baskını nedeniyle Di- vanıharp’e verildi (1919) ve sürgün olarak yeniden Irak cephesine gönderildi. Ateşkesin imzalanmasından sonra İstanbul'a gelerek (1919) Kocaeli yöresinde faaliyet gösteren rum çetelerini dağıttı, ayrıca Anadolu'yu geçmek isteyenlere yardım etti. Bir süre sonra da Erzurum'da bulunan Mustafa Kemal’e telgraf çekip, buyruğunda olduğunu bildirdi. Bu arada gizlice İstanbul'a gelerek ingilizler'in tutukladığı kişileri kurtarmak için Bekirağa bölü- ğü'ne bir baskın düzenledi, başta Halil Paşa (Kut) olmak üzere üst rütbeli birçok subayın kurtulmasını sağladı. Bu olay, İngiliz işgal komutanlığının İstanbul hükümeti üzerinde baskılarını yoğunlaştırmasına yol açtı. Kuvayı inzibatiye birlikleri tarafından Tavşancıl'da pusuya düşürülen Yahya Kaptan, 9 ocak 1920'de öldürüldü. Nutuk t a Mustafa Kemal Atatürk de Yahya Kaptan'ın Kurtuluş savaşı sırasındaki hizmetlerini övmüş ve kendisinden takdirle söz etmiştir.