TABAK a. (ar. tabak).
1. İçine yiyecek " koymaya yarayan yayvan ya da derince yuvarlak tek kişilik kap: Porselen tabak takımı. (Bk. ansikl. böl.)
2. Bir tabağın içeriği: Fasulyeden iki tabak yedi.
3. Esk. Tabaka, yaprak.
4. Tabak gibi, her tarafı açık olan, dümdüz yer için kullanılır; çok açık olarak, gızlemeksızin: Düşüncelerini tabak gibi ortaya koymaktan çekinmezdi.

—Çoc. bak. Isıtıcı tabak, sıcak suyla dolu bir nihalenin üstüne konmuş ya da ısıyı tabağın altında toplayan bir kütleye bağlı elektrik direnciyle donatılmış tabak.

—Seram. Tabak yazmak, seramik tabak üzerine süsleme yapmak. || Dilimli tabak, kenarları çeşitli biçimlerde dilimli tabak. (Bektaşi biçiminde dilimli olanlarına bektaşi çanak denir.) || Gemili tabak. || Göbekli tabak, ortası madalyon motifli tabak. || Ters tabak, ortası çukur yerine yüksek olarak yapılmış tabak.

♦ sıf. Say. sıf. + tabak, belirtilen sayıda tabak ölçüsünde: Bir tabak salata.

—ANSİKL. Tabak, XVI. yy.’dan başlayarak Ortaçağda kullanılan çanağın yerini aldı. Bu dönemde, kalay, mineli kalay ya da de ğerli metallerden yapılıyordu. Fayans tabak XVII. yy.’ın sonunda, dökme altın ve gümüş sofra takımlarının üretildiği dönemde ortaya çıktı. Porselen tabak, XIX. yy.’a kadar yalnızca varlıklı kesimde alıcı buluyordu. Bugün, tabak yapımında cam ya da plastik gibi başka maddeler kullanılmaktadır.
Sofra takımı, fayans, porselen, cam ya da kimi zaman metalden üretilen üç tür tabaktan oluşur; tabağın derinliği azdır, sıvı olmayan yiyecekler için kullanılır; çukur tabak ya da çorba tabağı, sıvı ya da yarı sıvı yiyecekler içindir; tatlı tabağı, çapı diğerlerinden küçük, düz bir tabaktır. Ayrıca, salyangoz, istiridye gibi belirli yiyeceklerin içlerine teker teker oturtulduğu özel çukurları bulunan tabaklar; oval balık tabakları ya da belirli bir yaşam biçimine uygun olarak üretilmiş tabaklar vardır; örneğin alüminyum, plastik ya da kartondan yapılmış piknik tabakları, kırıl maz ve hafiftir.

TABAK a. (ar. debbâğ'dan). sepeci’nin eşanlamlısı: Tabak sevdiği deriyi taştan taşa çalar (atasözü).

—Tekst. Tabak yünü, KASAPBAŞI YÜNÜ’ nün eşanlamlısı.