TABERİ (Ebu Cafer Muhammet bin Cerir bin ET-), İran kökenli arap tarihçi (Amul 839 - Bağdat 923). ilk öğrenimini doğduğu kentte yaptı. Ondan sonraki öğrenimlerini Rey ve Bağdat'ta tamamladı. Döneminde geçerli olan tefsir, fıkıh, hadis gibi dinsel, tarih, dil, edebiyat, tıp ve matematik gibi din dışı bilimler alanında geniş bilgi sahibi olduğu eserlerinden anlaşılmaktadır. Kısa bir süre Suriye'de hadis derlemekle uğraştıktan sonra, Mısır’a gitti (876). Birkaç yıl sonra Bağdat'a döndü ve ölünceye kadar burada kaldı. Zamanını ders vermek ve yazmakla geçiren Taberi, şafii mezhebinde olmakla birlikte, uygulamada ondan ayrılıyordu. Bu nedenle onun bu sistemine Cehriye adı verildi ise de, kısa sürede unutuldu. Hanbeli mezhebinin kurucusu Ahmet bin Hanbel'i de mezhep kurucusu olarak değil, sadece bir hadis bilgini olarak göstermesi, hanbelileri kızdırdı ve onların saldırısına uğradı. Onu bu saldırılarından ancak güvenlik kuvvetleri kurtarabildi. Başlıca yapıtları: Genel tarih niteliğindeki Kitâbu ah- bâr ir-rusul ve’l-mûlûk ya da öbür adıyla Târih Cıl-ümemi veT-mülûk: tefsirle ilgili otuz ciltlik Câmi ül-beyân an Te'vit İl-Kurân ya da halk arasındaki kısa adı ile Tefsiri Ta- beri Bu tefsir Samanîler'den Mansur bin Nuh'un (961-977) buyruğu ile farsçaya çevrilmiştir. Fıkıhla ilgili İhtilâf ûl-fukahâ; hadisle ilgili olup, tamamlanmayan Tehzib ûl -âsâr ve tefsîlû me'ani'ssâbiti min el-ah- bâr.
Kaynak: Büyük Larousse