TAHTACILAR

Ege ve Akdeniz bölgelerinin ormanlık yörelerinde yaşayan ve ağaç işçiliğiyle uğraşan Alevi Türkmenler.

Atalarının, Oğuz boylarından Ağaçeriler olduğu ileri sürülür. Timur Türkistan’ı egemenliği altına alınca, yurtlarını terk etmek zorunda kalan Ağaçerilerin bir bölümü İran’a, bir bölümü de Anadolu’ya yerleşti. Moğolların Anadolu’yu işgal etmesi üzerine, buraya gelmiş olan Ağaçeriler bu kez Suriye ve Irak’a göç ettiler. Bunların bazısının, Timur’un ölümünden (1405) sonra yeniden Anadolu’ya döndüğü ve sonradan Tahtacılar olarak anıldığı kabul edilir. Zamanla yerleşik yaşama geçmeye başlayan Tahtacılar günümüzde daha çok Maraş, Adana, İçel, Muğla, Denizli, İsparta, Burdur, Balıkesir, Aydın ve İzmir yöresinde yaşarlar; sayılan 400 bin dolayındadır.

Alevi olmalanna karşın Tahtacıların Orta ve Doğu Anadolu’daki Alevilerle benzer yönleri çok azdır. İnançlarında ve yaşam biçimlerinde şamanlığa ilişkin kalıntılarla Alevi, Bektaşi, Hurufi, Sünni inanç ve töreleri iç içe geçmiştir. Tahtacılar dinsel yönden iki kola ayrılırlar. Yanın Yatırlar, İzmir’in Narlıdere köyündeki dedeye, Şehepler de Aydın’ın Reşadiye bucağındaki dedeye bağlıdırlar. Bu iki kolun ortak yanları Caferiye mezhebine bağlı olmaları ve Meşhed’deki İmam Rıza Türbesi’ni tek merci saymalarıdır.

Tahtacılar oymak damgasını kutsal sayar, bu damganın kendilerini her türlü kötülüklerden koruyacağına inanırlar. Ağaç işçiliğinde kadın erkek birlikte çalışırlar. Erkekler sakal ve bıyıklarını kesmezler.