Hamdullah Suphi Tanrıöver

Ad: Hamdullah-Suphi-Tanrıover.jpg
Gösterim: 1026
Boyut: 40.3 KB

TANRIÖVER (Hamdullah Suphi), türk yazar, siyaset adamı (İstanbul 1885 - ay y. 1966). Maarif nazırı Abdüllatif Suphi Pa- şa’nın oğlu, Samipaşazade Sezai’nin yeğeni. Galatasaray sultanisi’nde öğrenim gördü (1895-1904). Ayasofya rüştiyesi'nde (1908-1910), Darülmuallimin'de (1910-1913) öğretmenlik yaptı. Darülfünun edebiyat şubesi'nde türk edebiyatı, pedagoji dersleri verdi. Türk ve İslam güzel sanatları tarihi kürsüsünü kurarak bu dersi okuttu (1913-1920). Türkçülük akımının öncüleri arasında yer aldı; Türk ocakları'nın başkanlığını yaptı (1913-1931; 1949’da ocağın yeniden açılmasından ölümüne dek). Son OsmanlI mebusan medisi’ne Antalya'dan üye seçildi (1920). Meclis'in feshi üzerine Ankara'ya giderek görev aldı. Matbuat ve istihbarat umum müdürü (1920), Antalya milletvekili ve Maarif vekili (1920-1921; 1925) oldu. Bu görevi sırasında istiklal marşı için yarışma açılmasına ön ayak oldu; böylece Mehmet Âkif Ersoy’un şiiri marş olarak seçildi (1921). Türk ocakları’ nın kapatılması üzerine elçilik göreviyle Bükreş'e gönderildi (1931-1939; büyükelçilik görevi: 1939-1942). Bu görevi sırasında Dobruca, Besarabya köylerinde yaşayan Gagavuz Türkleri'yle ilgilendi. Onlar için türkçe öğreten okullar açılmasını, bazı gençlerin Türkiye'ye gelerek öğrenim görmesini sağladı. Birinci Dünya savaşı'ndaki türk şehitleri için Bükreş’te bir Türk mezarlığı kurulmasına katkısı oldu (1935). Yurda döndükten sonra İstanbul milletvekili olarak TBMM'de bulundu (CHP: 1946 -1950; DP listesinden bağımsız: 1950 -1954; DP: 1954-1957). 1909'da Fecri ati topluluğu içinde yer almış, daha sonra Milli edebiyat akımının temsilcileri arasına katılmıştı. Yurt, ulus sevgisi, kahramanlık duygusu, toplumsal konularla ilgili şiirleri vardır. Başyazarlığını yaptığı Davul (1908 -1909) dergisinde gülmece yazıları, taşlamaları çıktı. Yerel yaşama, gelenek görenekleri tanıklık eden öyküler ("Horoz dövüşü”) yazdı. Eleştiriler, tartışma yazıları kaleme aldı. Nâzım Hikmet’in Namık Kemal, Abdülhak Hamit, Mehmet Emin gibi yazarlara yönelik "Putları yıkıyoruz” kampanyasına {Resimli ay, 1929) karşı sert yanıtlar yayımladı. Ancak edebiyatta asıl ününü ulusal sorunlar, kahramanlık konuları, kültür değerleri gibi konulardaki coşkulu söylevleriyle yaptı: Dağ yolu (2 c, 1928-1931), Güne bakan (1929).

Kaynak: Büyük Larousse

MsXLabs Üye Girişi