TÖKELİ (imre), Kâsmârk kontu, Macaristan prensi, macar savaşçı (Kâsmârk, bugün Kezmarok, 1657 - İzmit 1705). Protestan Kuruczorlar'ın (Hoşnutsuzlar) başına geçerek koyu katofik Avusturya imparatoru Leopold l'e karşı ayaklandı (1676) ve Yukarı Macaristan'ı ele geçirdi (1678); Ferenc Rakoçi’den dul kalan llona Zrirıyi ile evlendi; Avusturya Imparatorluğu'na karşı kendi gücünü yeterli görmediği için sadrazam Merzifonlu Kara Mustafa Paşa'ya başvurarak osmanlı korumasına girdi ve kendisine "Orta Macar kralı” unvanı verildi (1682). Türkler' den aldığı yardımcı kuvvetlerle Orta Macar krallığı'nın merkezi Kaşa’yı (Kaschau) ve birçok avusturya kalesini teslim aldı. 1683-1699 Türk-Avusturya savaşı sırasında ikinci Viyana kuşatması (1683) bozgunundan sonra önceden aldığı tüm kaleleri yitirdi; ayrıca, düşmanla işbirliği yaptığı kuşkusuna kapılan Türkler'ce de hapse atıldı (1685). Bu arada, Avusturyalılar'a karşı Macaristan'da savaşı onun yerine sürdürmeye çalışan eşi ilona, Mohaç yenilgisinden (1687) sonra Munkaçevo'da (Munkâcs) Avusturyalılar'a teslim olmak zorunda kalarak Viyana’ya götürüldü. Ote yandan, suçsuz olduğu anlaşılıp serbest bırakılan ve türk ordusunda görev alan Tököli, Tuna üzerinde bulunan Fethülislam (Gladova) ve irşeve (Orsova) kalelerini fethetti (1689); türk-tatar askerlerinden oluşan bir ordunun başında Erdel’e (Transilvanya) girerek avusturya kuvvetlerini Zernest'te (bugün Zârneşti) kesin bir yenilgiye uğrattı (1690) ve Erdel voyvodası oldu. Serdarıekrem Bozoklu Mustafa Paşa ve Kırım hanı Selim Giray'la birlikte Belgradı düşman kuşatmasından kurtardı (1693). Ancak, türk kuvvetlerini Zenta'da (Sente) ağır bir yenilgiye uğratan (1697) ve Erdel'I istila eden avusturya orduları başkomutanı Savoia-Garignano prensi Eugâne karşısında tutunamayarak ülkesinden kaçmak zorunda kaldı. Karlofça antlaşmaJ sı'ndan (1699) sonra serbest bırakılan eşi llona ile birlikte İzmit'te kendisine bağışlanan çiftliğe çekildi. Türk dostu olduğu için mührüne, osmanlıca şu beyti kazdırdığı söylenir: "Muhibbi âl Osman'ım, itaat üzreyim emre I Krali Orta Macar'ım, ki nâmım Tököli imre".
Kaynak: Büyük Larousse