TANIM Her türlü mekanik sistemin, makinenin, makine elemanlarının belirli kriterler çerçevesinde tasarımını yapan, geliştiren, üretimini planlayan, üretim teknolojilerini geliştiren, sistemler arası ilişki ve fonksiyonlarını kuran ve geçerli fiziksel kurallar içinde test eden kişidir. GÖREVLER Bir makine mühendisi üç ana işlevi üstlenir;
Tasarlama
Üretim yönetimlerini geliştirme
Üretimi planlama ve uygulama
Çalışılan yerin gelişmişlik düzeyi ve özelliklerine göre bu görevlerin ağırlıkları değişebilir. Gelişmekte olan ülkelerde bu işlev daha çok uygulama biçiminde, gelişmiş ülkelerde ise; tasarlama, planlama ve üretim yöntemleri geliştirme şeklinde olmaktadır. Çalıştığı kuruma göre, ucuz ve kullanışlı mekanik sistemlerin, gaz ve buhar türbinlerinin, pistonlu kompresörlerin, soğutma, ısıtma, havalandırma sistemlerinin, içten yanmalı
motorların, nükleer reaktörlerin tasarımı, geliştirilmesi ve üretimi ile uğraşır. MESLEĞİN GEREKTİRDİĞİ ÖZELLİKLER Makine mühendisi olmak isteyenlerin;
Şekil ve uzay ilişkilerini görebilme yeteneğine sahip,
Matematik ve fizik konularına ilgili ve bu alanda başarılı,
Makineler üzerinde çalışmaktan hoşlanan,
Yaratıcı, tasarım gücü yüksek kimseler olmaları gerekir. ÇALIŞMA ORTAMI VE KOŞULLARI Makine mühendisleri fabrikalarda, kirli, yağlı ve gürültülü ortamlarda çalışırlar. Ancak yönetici kademelerinde bulundukları zaman büro ortamında da çalışırlar. Makine mühendisi çalışırken nesnelerle ve insanlarla uğraşır. ÖN EĞİTİMDE BAŞARILI OLUNMASI GEREKEN DERSLER Matematik,
Fizik,
Kimya. MESLEK EĞİTİMİNE GİRİŞ KOŞULLARI Mesleğin eğitimine girebilmek için,
Lise veya dengi okul mezunu olmak,
Yükseköğretime Geçiş Sınavı (YGS) ve Lisans Yerleştirme Sınavı ’nda (LYS) “Makine Mühendisliği “ lisans programı için yeterli “MF-4” puan almak.
Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezi (ÖSYM) Tercih Bildirim Sayfasında “Makine Mühendisliği” lisans programı ile ilgili en az bir yükseköğretim programını tercih etmek gerekmektedir.
MESLEK EĞİTİMİ Otomotiv Tasarım ve İmalat, Otomotiv Teknolojisi, Otomotiv Satış Sonrası Hizmet, Raylı Sistemler Makine Teknolojisi, Raylı Sistemler Makinistlik, Sıhhi Tesisat, Sıhhi Tesisat ve Doğalgaz, Termik Motorlar ve Otomobil, Termik Santral Makineleri, Tesisat Teknolojisi, Uçak Gövdesi, Uçak Motoru, Uçak Gövde Bakım, Uçak Yer Destek Sistemleri, Uçak Teknolojisi, Ulaştırma ve Otomotiv, Üretimde Kalite Kontrol ön lisans programlarını başarı ile bitirenler de ÖSYM tarafından açılan Dikey Geçiş Sınavı’nda başarılı oldukları takdirde “Makine Mühendisliği” lisans programına dikey geçiş yapabilirler EĞİTİMİN SÜRESİ VE İÇERİĞİ Mühendislik ve Mühendislik-Mimarlık Fakültelerinde, eğitim süresi 4 yıldır. Bazı üniversitelerde bir yıl hazırlık sınıfı vardır.
1. yıl: Bilimin temel dersleri; Matematik, Fizik, Kimya, Teknik Resim gibi temel dersler.
2. yıl: Mühendisliğin temel dersleri; Uygulamalı Matematik, Sayısal Analiz, Termodinamik, Malzeme Bilimi ve Mühendisliği, Mukavemet, Dinamik, Elektrik ve Elektroniğin Temelleri gibi temel mühendislik dersleri.
3. yıl: Makine mühendisliğinin temel dersleri; Isı Transferi, Akışkanlar Mekaniği, Makine Elemanları, Makine Teorisi, Otomatik Kontrol, Hidrolik Makineler, Üretim Yöntemleri gibi temel makine mühendisliği dersleri.
4. yıl: Makine mühendisliğinin uygulamalı dersleri; Motorlar, İklimlendirme Esasları, Enerji Dönüşüm Sistemleri, Bilgisayar Destekli Tasarım, İmalat Yöntemleri, Takım Tezgahları ve çeşitli proje dersleri gibi makine mühendisliğinin uygulamalı dersleri. Dersler uygulamalı (pratik) ve kuramsal (teorik) olarak sürdürülür, Ayrıca, yaz aylarında staj zorunluluğu vardır. EĞİTİM SONUNDA ALINAN BELGE-DİPLOMA VE UNVAN Eğitimini başarıyla tamamlayanlara “Makine Mühendisliği” lisans diploması ve "Makine Mühendisi" unvanı verilmektedir. ÇALIŞMA ALANLARI VE İŞ BULMA OLANAKLARI Makine mühendisleri fabrikalarda, şantiyelerde, santrallarda, araştırma merkezlerinde çalışabilirler. Makine mühendisleri; köprü, baraj gibi büyük projelerden, en küçük bir aracın üretildiği yerlere kadar uzanan geniş bir alanda çalışma olanağına sahiptirler. Hemen her fabrika makine mühendisi çalıştırır.
Makine mühendisliği kapsamına giren alanlardan bir bölümü, bugün, bağımsız birer mühendislik dalı durumuna gelmektedir. Gemi Mühendisliği, Uçak Mühendisliği, Petrol Mühendisliği bunlardandır. Teknolojik gelişmelere göre, makine mühendisliği gereksinim alanları doğrultusunda, Enerji Mühendisliği, İmalat Mühendisliği gibi çeşitli dallara ayrılabilecektir.
Makine mühendisliği, ülkemizde gereksinim duyulan bir meslektir. Yalnız, ülkemizde teknoloji üretimi daha yeterli düzeye ulaşmadığından, makine mühendisleri, alanlarında her zaman iş bulamamaktadır. Ancak, alanlarında çok iyi yetişmiş olanlar, beklentileri doğrultusunda bir iş bulabilmektedirler.
Makine mühendisleri, kendi adına işyeri açma olanağına sahiptirler. Özellikle mekanik tesisat sistemlerinin projelendirilmesi ve uygulanması alanlarında çalışabilirler. EĞİTİM SONRASI KAZANÇ Kamu kesiminde çalışanlar 657 Sayılı Devlet Memurları Yasasına göre teknik eleman olarak maaş ve yan ödeme almaktadırlar. Aldıkları ücret, asgari ücretin en az 3- 4 katı kadardır. Özel kesimde çalışanlar, alanlarında çok iyi yetişmek şartıyla, yüksek ücret alabilmektedirler. MESLEKTE İLERLEME Makine mühendisliği eğitimini tamamlayanlar tesisat mühendisliğinde uzmanlaşabilirler. Makine mühendislerinin, tesisat mühendisi olarak çalışabilmeleri için; yapı teknolojisi, ısıtma, havalandırma ve sıhhi tesisat işleri, mimari tasarım ve uygulama hizmetleri, otomatik kontrol ve otomasyon sistemleri vb. işlerle ilgili tasarım, üretim, montaj, tedarik, kontrol bakım ve onarım vb. faaliyetlerde deneyim sahibi olmaları gerekir.
Otomotiv sektöründe görev yapanlar, otomobil sistemleri konusunda uzmanlaşırlar. Ayrıca otomotiv dalında yüksek lisans yaparak “Otomotiv Mühendisi” unvanı almak da mümkündür. Ayrıca lisans eğitiminden sonra yüksek lisans, doktora yapabilir, araştırma görevlisi olabilir ve akademik kariyer yapabilirler.
Yüksek lisans yapmış olmak ve yabancı dil bilmek, özel kesimle çalışmak isteyenler için avantaj sağlamakta ve meslekte ilerlemede etken olmaktadır. Meslek eğitimini tamamlayanların işletme masteri yapmaları durumunda özellikle, özel sektörde yönetici olarak çalışma olanakları bulunmaktadır. KAYNAK: Ulusal Mesleki Bilgi Sistemi (UMBS)
