SADETTİN KÖPEK

Anadolu Selçuklu devleti veziri (öl. 1239).

Alaettin Keykubat I döneminde (1219-1237) Eyyubıler'le yapılan savaşlarda büyük yararlık göstererek emirliğe yükseldi (1226). Urfa ve Harran’ı geri alan Eyyubiler'e karşı düzenlenen seferin komutanlığına getirildi (1236). Küçük oğlu Kılıç Arslan’ı veliaht ilan eden Alaettin KeykubatYn ölümü üzerine (1237), güçlü emirleri kendi yanına çekerek onun büyük oğlu Keyhüsrev H'yi tahta çıkarmayı başardı. Bu etkinliği yeni hükümdar tarafından vezirliğe getirilmekle ödüllendirildi Kararsız ve eğlenceye çok düşkün olan Keyhüsrev ll’yı sadakat gösterileriyle denetimine almayı beceren Sadettin Köpek, kendisine rakip olabilecek emirleri ortadan kaldırmak için bunları ihanetle suçlayarak hükümdarın gözünden düşürdü; sonra da hepsini cezalandırmak üzere sultandan ferman aldı.

Moğollar'ın önünden kaçarak Anadolu Selçukluları' nın hizmetine giren harizm beylerinin en büyüğü olan Kayır Han’ın vezir tarafından tutuklanıp hapse atılması, öteki tüm harizm beyleriyle askerlerinin Selçuklu yönetimine karşı ayaklanmalarına, üzerlerine gönderilen hükümet kuvvetlerini yenilgiye uğrattıktan sonra geçtikleri yerleri yağmalamalarına ve Anadolu'dan ayrılmalarına yol açtı. Bu olayları, haklılığını kanıtlayan bir silah gibi kendi yararına kullanan Köpek, bu kez de güçlü Selçuklu emirlerini ortadan kaldırmaya koyuldu.

Böylece çevresinde kendisine rakip olabilecek kimse kalmayınca da gözlerini Selçuklu tahtına dikti. Ancak, Selçuklu soyundan olmayan bir kişinin tahta çıkması sözkonusu olmadığından, kendisinin ana tarafından Selçuklu sülalesiyle bağlantısı bulunduğu söylentisini yaydı. Sonunda vezirinin gerçek amacını anlayan Keyhüsrev, Sivas subaşısı Hüsamettin Karaca’yı onu öldürmekle görevlendirdi. Hüsamettin, düzenlediği bir şölende çağrılı olarak bulunan Sadettin Köpek'i adamlarına öldürttü.

Aynı zamanda mimar ve nakkaş olan Sadettin Köpek, Alaettin Keykubat I tarafından Beyşehir gölünün kıyısındaki Kubadâbâd sarayı’nın yapımıyla da görevlendirilmişti. Konya-Aksaray yolu üzerindeki Sadettin (Zazadin) han da (1237) onun yapıtlarındandır.