GALENOS KLAUDIOS

( lat ciaudius)
Galenus, yunanlı hekim
(Bergama 131'e doğr. - Roma ya da Bergama 201'e doğr.)

Önce felsefe, sonra Bergama, İzmir, Korinthos ve İskenderiye'de tıp okudu Bergama'da, sonra Roma'da hekimlik yaptı. Aristoteles ile birlikte XVII. yy. ortasına kadar bütün tıp dünyasını etkisi altında tuttu, ikisi varsayımsal dört suyuğun ve tümüyle düş ürünü üç "ruh”un varlığ' üstüne kurduğu fizyoloji ve patolojinin hiçbir bilimsel değeri yoktur. Buna karşılık hayvanlar üstünde yaptığı diseksiyonlar anatomide önemli buluşlar yapmasını sağlamıştır (özellikle sinir sistemi ve kalple ilgili). Büyük ölçüde Hippokrates’ten esinlenen yapıtları yunan tıp biliminin doruk noktasını oluşturur. (GALENİZM.)
İslam dünyasında Calinus adıyla tanınır. Divan edebiyatında Bokrat (Hippokrates) ile birlikte aşk hastalığına da çare bulan ünlü tabip olarak; Batlamyus (Ptolemaios) ile birlikte evrenin gizlerini çözmüş bilgin olarak anılır: "Çeşmi bimanndadır derman sana ey mürde can / Kanda celladı ecel üstadı Calinus olur (Ey ölüye dönmüş âşık, senin dermanın, sevgilinin süzgün gözüdür. O gözler ecel celladı olmak yerine sanki hekim Galenos olmuştur) [Fehim], Geleno toplardamarı, beyindeki boz çekirdeklerden kirli kanı toplayan bakışımlı bir çift toplardamar. Her Galenos toplardamarı, Monro deliğinin üzerinde, üçüncü karıncığın ağsı örtüsünde septum toplardamarı ile çizgili cisim-talamus toplardamarının birleşmesinden oluşur; talamusun üst kutbunda yol alır. Galenos toplardamarları büyük Galenos toplardamarını oluşturmak üzere arkada birleşir ve sağ sinüse dökülür.

GALENİZM a (fr galbnisme; ünlü hekim Galenos'un adından). Tip. Dört suyuk (kan, safra, kara safra, tükürük), dört ana nitelik (ısı, soğuk, nem ve kuruluk) ve üç ruh ya da pneuma (biri karaciğerde, İkincisi kalpte üçüncüsü beyinde) üzerine kurulmuş Galenos tıp öğretisi. (Galenizm, Galenos’tan önce de vardı, ama Galenos bu öğretiyi sağlık ve hastalığı açıklamak için kullandı. Araplar'ca kabul edilen galenizm tüm Ortaçağ boyunca üstünlüğünü sürdürdü.)