STENOORAFİ a. (fr. stünographie). Konuşmanın söylendiği hızla yazılmasını sağlayan kısaltmalı ve uzlaşımsal işaretlerden oluşan yazma yöntemi. (Kısalt. STENO.)
—ANSİKL. Modern stenografi, her zaman için sesçil bir temele dayanır. Ayrı heceler kullanan birkaç yazar bir yana bırakılırsa (Coulon de Thövenot, Leroy, stenotipçiler) her sözcük bir stenogramla belirtilir. İtalya'da, Orta Avrupa'da ve Rusya' da yeniden gözden geçirilen alman sistemlerinde eğim tektir, aralıksız çizgiler ve harflerin ince bölümleri işlek yazıyı anımsatır. Bu sistemlerin dışında doğrulardan, çemberlerden, yanm dairelerden ve noktalardan oluşan bugünkü yöntemler. Sa- muel Taylor'ın 1786'da ortaya attığı yöntemin şu ya da bu biçimde geliştirilmişidir. İngilizcedeki vurgusuz ünlülerin çoğu yansızlaştığından Taylor bunlara hiç yer vermedi ve 1837'de, bugün İngilizce konuşulan ülkelerde hâlâ en yaygın olan sistemi geliştiren isaac Pitman, monogram lannı değişik yüksekliklerde yazarak sözcüğün ilk harfini belirginleştirdi, sonraki harfleriyse bir eklenti olarak belirtti.
Fransızcaya uyarlanışında Pierre Bertin (1792) ufak tefek yenilikler yaptı. Onun çalışmalarını aynı yöntemle sürdüren Hippolyte Prövost, çeşitli bitim biçimleri, ünlüleri belirtmek için bazı göstergeler ve bağdaşmazlık kurallan geliştirdi. Onun çalışmalarını 1866 da öğrencisi Delaunay tamamladı. Farklı bir yönelişle, Conan de Prâpöan (1777-1837) sözcüklerin bünyesine ünlüleri de soktu; 1821 'de Aimö Paris, abeceyi, çok sayıda dar açı elde edecek biçimde seçtiği 16 göstergeye indirgedi; Emile Dupioyö (1833-1912), Condor- cet'nin bir raporundaki önerilere uygun olarak, açı sayısının azaltılması için değişik bir abece oluşturmaya çalıştı. 1864'te Louis Prosper Guörin, Aimö Ppris'in çalışmasını tamamladı, bu arada Emile Duploye’nin çalışması önemli ölçüde yetkinleşti ve metagrafi adı altında yaygınlaştı. Prövost-Delaunay'nin, Duployö’nin ve Aime Paris-Guörin'in yöntemleri franstzca konuşulan ülkelerde en yaygın olarak kullanılan yöntemlerdir.
Stenografi, bir toplantıda bir konuşmacının ya da konuşmacıların konuşmalarını tek bir okuyucunun kullanımına sunmak üzere metin halinde hazırlar. Hızlılık (bazen dakikada 200 sözcükten fazla) ve doğ m yorum büyük bir kültür isteyen bu sanatın en belirgin özellikleridir.
Kaynak: Büyük Larousse