NOVELLA a. ("yeni” anlamında geç lat. söze.). Rom. huk.
1. Daha önce, aynı imparator döneminde yayımlanmış yasalara eklenen temel yasa (büyük harfle).
2. Bizans imparatorunun emirnamesi.

—ANSİKL. iustinianos Novelllar (Novetlae constitutlones) iustinianos'un kendi Codex'inden (533) sonra çıkardığı ve çoğu kez latince olan emirnameler ya da temel yasalardır. Bunların latince tam metninin adı "vulgate” idi. iustinianos Novella'ları üç koleksiyon halinde korundu:
1. Epltome Juliani (124 novella);
2. Authentlcum (134 novella);
3. Tiberios II döneminde yapılan ve içinde 162 novella bulunan derleme. Theodosios Novellalar ve The odosios sonrası (438'den sonra ve 468 yılına kadar) novellatar yüz kadar temel yasayı içerir.