MALT a. (ing. söze ).
1. Bira yapımında kullanılan çimlenmiş ve kavrulmuş arpa.
2. Yeşil malt, kavrulmamış malt. (Bk. ansikl. böl.) || Malt fabrikası, arpanın malta dönüştürüldüğü fabrika. (Bk. ansikl. böl.) || Malt küspesi, gübre ve hayvan yemi olarak kullanılan kurutulmuş arpa filizi. (Malt küspesini hayvan yemi olarak kullanabilmek için yumuşatmak gerekir, çünkü kuru iken sivri ve sert diken biçiminde olur; yumuşatmak için de ya ıslak kepekle ya da pancarla ve pancar küspesiyle karıştırılır.)
—Pnömol. Malt işçisi hastalığı, malt tozları arasında çalışan kişilerde bu tozların solunum yoluyla alınmasından ve bunla- nn akciğer dokusunda alerjik tepkiler doğurmasından ve serumda çökeltici immunkompleksler oluşturmasından ileri gelen akciğer hastalığı.
—ANSİKL. Malt, yedek besinler, özellikle karbonhidrat ve enzimler (çimlenmiş arpa diyastazı) bakımından zengindir. Bira ya da malt unu biçiminde kolay sindirilir ve bu nedenle destekleyici besin olarak kullanılır.
Arpanın malta dönüşmesi için çimlenmesi ve bu sırada nişastanın mayalanabilir şekerlere (dekstrin, maltoz) dönüşmesi gerekir.
Malt yapımı, bu iş için kurulmuş özel fabrikalarda yapılır. Temizlenmiş ve boy- lanna göre sınıflandırılmış olan arpa taneleri silindir ya da silindir-koni biçimindeki ıslatma kazanlannda ıslatılır. Sonra 0,7-1 m yüksekliğinde kütleler halinde 100-300 ton arpa alabilen dikdörtgen ya da daire biçimindeki çimlendirme teknelerine konur. Arpa, burada çimlenirken 5-7 gün süreyle havalandırılır, soğutulur ve nemlendirilir Çıkan filizin boyu tane boyunun dörtte üçünü bulunca çimlendirmeye son verilir. Böylece "yeşil malt” elde edilmiş olur. Yeşil malt, kavurma fırınlarında 60 °C’ta 12-30 saat “kurutulur”, sonra sıcaklık yükseltilerek 4-5 saat süreyle 80-90 °C'ta "kavrulur”. "Ateş darbesi” denilen bu aşamada malta aroma kazandınlmış olur, ondan sonra malta çimlenme artıklarından ayrılır; ortaya çıkan ve sivri, sert dikerıcikler halini alan kökçükler malt küspesi olarak hayvan beslenmesinde kullanılır Elde edilen saf malt bira yapımı için gerekli ana hammaddedir.
Kaynak: Büyük Larousse