MASA a. (lat. mensa’dan).
1. Bir ya da birden çok ayak ya da destek üzerine oturtulmuş bir tabladan oluşan mobilya. (Bk. ansikl. böl. Mobc.).
2. Üzerinde yemek yemek için yapılmış ayaklı mobilya.
3. Bir tamlayanla kullanıldığında, bir destek üzerine oturtulmuş ve çeşitli etkinliklere, oyunlara, uygulamalı işlere yarayan tabla: Ping-pong masası. Bilardo masası.
4. Kullanım bildiren bir tamlayanla, düz bir yüzeyi olan ayaklı mobilya: Tuvalet masası. Ütü masası.
5. Yemek yemek için, özellikle de bir restoranda düzenlenmiş masa: Ev sahibi mükemmel bir masa hazırlamıştı. Restoranda dört kişilik bir masa ayırtmak.
6. Aynı masada birlikte yemek yiyenlerin oluşturduğu topluluk: Kalabalık ve neşeli bir masa.
7. Kimi resmi dairelerle iş yerlerinde bir hizmetin yürütüldüğü yetkili makam: Cinayet masası. Uzakdoğu masası.
8. Masa düzeni, misafirlerden her birinin yerini belirleme biçimi. || Masadan kalkmak, masayı terk etmek, yemeğini bitirdikten sonra ya da bitirmeden masadan kalkıp gitmek. || Masaya, sofraya oturmak, yemek yemek için bir masanın çevresinde toplanmak. || Yuvarlak masa - YUVARLAK.

—Cerr. Ameliyat masası, hastanın yatırılmasına yarayan ve ameliyat sırasında bile kullanılması kolay bir kumanda mekanizması sayesinde, nasıl hasta olursa olsun istenen konuma getirmeyi sağlayan eklemli masa.

—Cev. hazl. Pnûmatik masa, kuru olarak çalışan ve gözenekli tablaları, kütleyi akışkanlaştıran ve hava içinde tortulaşmaya eşit bir hızla ayırmayı kolaylaştıran bir hava akımının geçmesine olanak veren sarsıntılı zenginleştirme masası. || Sarsıntılı masalar, masanın geniş yüzeyine yayılmış ince bir su tabakası içindeki tortulaşma ilkesinden yararlanan, ince cevherleri yıkama aygıtı. || Yatar masa, koşut olarak işleyen ust üste yerleştirilmiş bir dizi tabladan oluşan ve belli aralıklarla çalışarak çok ince parçacıkların gravimetri zenginleştirmesinde kullanılan aygıt. (Eğimli tablalar üst taraflarından beslenir ve cevherler, bu tablaların yüzeyi boyunca, azalan yoğunluklanna göre yerleştirilir. Hafif ürün alt bölümden kaçar. Belli bir süre sonunda, tablalar yatırılır ve üzerleri kazınarak ağır ürün elde edilir.) || Zenginleştirme masası, sabit ya da hareketli tablalardan oluşan ve gravimetri zenginleştirmesinde kullanılan aygıt; bu tablalar üzerinde, ayrılacak cevher taneleri, bir su ya da hava akımı içinde yoğunluklarına ve biçimlerine göre dağılır. (Çalışma sürekli [sarsıntılı masalar, pnömatik masalar] ya da süreksiz [yatar masalar] olabilir.)

—Denize. Yalpalıklı masa, yalpa etkisiyle kaymalarını önlemek için üzerine tabak çanağın tutturulabildiği (pimlerle) masa.

—Dy. Kilitleme masası, bir makas postasındaki kumanda levyeleri arasındaki kilitlemeleri gerçekleştiren mekanik düzeneklerin tümü.

—Elektroakust. ve Radyotekn. Karıştırma masası, HARMANLAMA' KONSOLU'nun eşanlamlısı.

—Gökbil. EJtvatoral masa, üzerine çeşitli gözlem araçları ya da ölçüm aygıtları yerleştirilebilen, ekvatoral çerçeveli düz taşıyıcı.

—ikt. Masa operasyonu, bir mali işlemi istedikleri sonuca ulaştırmak, bir şirketin hisse senedi ve tahvillerinin tümünü ya da bir bölümünü ele geçirmek vb. amaçlarla bir araya gelen bir grup iştirakçi ya da hisse senedi sahibi için kullanılan deyim.

—Kâğ. san. Elek masası, formasyon masası, DÜZ TABLA"nın eşanlamlısı.

—Mobc. Başucu masası, dar ve yüksek, bir ya da birkaç bölmeli, yatağın yanında bulunan ve içine geceleyin gereksinim duyulabilecek şeylerin konduğu küçük mobilya. || Tekerlekli masa, teke.ıekler üzerine oturtulmuş çift tablalı masa. || Yazı masası, üzerinde yazı yazmak için bir tablası ve değişik biçimde düzenlenmiş bölmeleri olan mobilya.

—Oy. Bilardo masası, üzerinde bilardo oynanan, çuhayla kaplı arduvaz masa. I| Oyun masası, üzerinde oyun oynanan masa.

—Parapsikol. Döner masa, bazı koşullar altında yaptığı hareketler şifreli cevaplar olarak yorumlanan ve ispirtizmacılar tarafından ruhları sorgulamakta kullanılan masa. (Bk. ansikl. böl.)

—Res. Çizim masası, yüksekliği ve eğikliği ayarlanabilen ve bir ağırlıkla dengelenen düz masa; sanayi çizimleri için kullanılır ve üzerine bir çizim aygıtı yerleştirilir.

—Tekst. Apre ya da buharlama masası, bezle kaplanmış bir keçenin arasından buhar yayan bir tabladan oluşan ve triko parçalarını ya da konfeksiyon mallarını aprelemede kullanılan masa. || Kontrol masası ya da sehpası, üzerinden kumaşların sürekli olarak geçtiği düşey bir tabla ile bu kumaşların sarıldığı bir silindirden oluşan ve kumaşları kontrol etmede kullanılan makine. (Tezgâhlardan çıkışta, dokuma işlemindeki eksiklikleri ortaya çıkarmayı ve terbiye işleminden sonra parçaların leke ve boyama ya da baskı hataları içerip içermediğini denetlemeyi sağlar.) || Kumaş kesim masası, hazırlanacak malları çeşitli öğeler halinde kesmek için, kumaş katlarının üst üste konularak yayıldığı büyük boyutlu masa. (Kumaş katları üst üste, elle ya da az çok karmaşık bir makineyle yerleştirilir.)

—Tiyat. Masa başı çalışması, bir temsilde rol alanların tümünün kendi bölümlerini okumak ve oynanacak metin üzerinde ortak bir görüş geliştirmek üzere bir araya geldikleri hazırlık aşaması. || Aydınlatma masası, kumanda tabloları ve cihazlarının yer aldığı masa. Sahneleme için gerekli olan tüm aydınlatmalar bu masadan yönetilir. (Elle çalıştırılan, elektrikli ve bilgisayarlı aydınlatma masaları vardır.)

—ANSİKL. Mobc. Romalılar ağaç, mermer ya da tunçtan çok çeşitli masalar kullanıyorlardı (tablası sfenks, hayvan başları, ejderhalarla süslü iki destek üzerine oturmuş gösterişli dörtköşe bir masa olan car- tibulum; masif bir ayak üzerine oturmuş bir tabladan meydana gelen monopodi- um; üç ayaklı masalar; o dönemde bile görülen, açılıp kapanır ya da geçmeli masalar). Ortaçağ’da, hareketli ve sökülüp takılabilir olan masa, sıpalar üzerine oturtulmuş ve halıyla kaplı bir tabladan oluşuyordu. Rönesans döneminde, Romalı- lar’ın cartibulum’undan esinlenildi; bazen bir bağlama kuşağıyla yan destekleri birleştiriliyor ve tabla bir kemerle destekleniyordu. XVI. yy.'ın sonlarına doğru, geçmeli uzatma tahtaları olan.altı, sekiz, hatta dokuz ayaklı masalar yapıldı.

• Yazı masası. Sanayinin gelişmesi, ağaç ve maden kullanımını birleştiren, ancak her şeyden önce kullanışlılığı göz önüne alan pek çok yazı masasının ortaya çıkmasını sağladı, iki çekmece bloku üzerine oturmuş bir tabladan oluşan modern yazı masası, pek çok düzenleme düzeneğiyle donatıldı. Özelleştirilmiş pek çok yazı masası modeli vardır: normalden daha alçak olan daktilo masası; mobilyanın gövdesine giren yazı makinesi desteğiyle sekreter yazı masası; çizim masasını tamamlayan desinatör yazı masası vb.

—Parapsikol. Döner masa. Birkaç kişi, hafif bir masanın çevresinde oturarak ellerini, bastırmadan ve bazen serçeparmaklarıyla birbirlerine dokunacak biçimde, onun kenarına koyarlar. Bir süre sonra, masa kımıldamaya başlar; o zaman, masaya sorular sorulur ve o da bu sorulara, belli bir koda göre ayaklarını yere vurarak cevap verir. Masanın, ölülerin ruhları tarafından hareket ettirildiğini ileri süren ispirtizmacıların bu iddiası bir yana bırakılırsa, kolayca tekrarlanabilen bu olayın açıklaması henüz tartışmalıdır. Aslında, masanın hareketlerinin, hazır bulunanların bilinçdışı kas hareketlerinden doğduğu; masanın, bu kas hareketleri nedeniyle kımıldadığı halde kendi kendine kımıldar gibi göründüğü kabul edilir Ancak bu açıklama iki bakımdan yetersiz kalmaktadır: bazı durumlarda, alınan cevaplar, başka kehanet yöntemlerinde olduğu gibi, katılanlarca bilinmeyen bilgileri içerir görünmekte ve kişilerin bilinçdışı kas hareketlerinde dile gelen, tam anlamıyla duyumötesi algı olaylarının sözkonusu olup olmadığı sorusunu akla getirmektedir; başka bazı durumlarda ise, masanın hareketleri sanki görünür bir temas olmadan gerçekleşmekte ve olayın, hile dışında, psikokinetik bir nedeni olup olmadığı sorusuna yolaçmaktadır.