MİSVAK a. (ar. misvak).
1. Kuzey Afrika, İran ve Hindistan'da yetişen dikensiz ağaççık. (Yaprakları karşılıklı, tam ve derimsidir. Çiçekleri dört parçalıdır Meyvesi küçük kiraz biçimindedir. Bil. a. Salvadore persica; salvadoraceae familyası).
2. Bu bitkinin, diş temizliğinde kullanılan gövde, dal ya da kök parçalarına verilen ad. (Bk. ansikl. böl. Halk hek.)

—ANSİKL. Folk. Misvak kullanmak temizliğin gereklerinden sayılır; özellikle bayram, düğün, görücüye çıkma gibi özel günlerde buna çok önem verilirdi. Saray ve konak çevrelerinde yaygın olan misvak, halk tarafından da kullanılırdı. Yeni evlenecek kızların misvak kullanması, görücüler tarafından bir yeğleme nedeni olarak değerlendirilirdi.

—Halk hek. Misvak esmer renkli çubuklar halinde satılır. Çubuğun ucundaki kabuktan 1 cm kadarı soyulur. Bu parça 24 saat kadar suda yumuşatılır, hafifçe dövülerek uçtaki lifler meydana çıkarılır. Fırça haline gelmiş olan misvak, Yakındoğu müslümanları tarafından diş fırçası gibi kullanılır; aynı zamanda çubuklardaki antiseptik maddeden de yararlanılmış olur. Misvakın yapraklarından, bitkinin yetiştiği ülkelerdeki halk tarafından güçlendirici, ateş düşürücü, meyvelerinden gaz söktürücü ve idrar çoğaltıcı olarak yararlanılır,

—isi. Misvak ile dişleri fırçalamak Hz. Muhammet'in hiçbir zaman ihmal etmediği ve ümmetine ısrarla salık verdiği uygulamalardan biri oldu. Bazı hadislerde her gün aptes alınırken dişleri misvak ile fırçalamanın farz olduğu belirtilir. Ancak, fıkıhçıların çoğunluğu bu hadislerin doğruluğundan kuşku duyarak misvak kullanmanın farz olduğu görüşünü benimseme- mişlerse de bütün din bilginleri bu uygulamanın müekked (pekiştirilmiş) sünnet olduğunu kabul ederler. Hadislerde ve fıkıh kitaplarında aptes alınırken, aptesli olunsa da namazdan önce, uykuya yatarken ve uykudan uyandıktan sonra, bir toplantıya katılmadan önce, ağız kuruması, ağzı kokutan herhangi bir şey yenilmesi durumlarında misvak kullanmanın sünnet olduğu belirtilir.
Bazı fıkıhçılar misvakın en gelişmiş fırçadan daha yararlı olduğunu, fırça kullanmakla sünnetin yerine getirilmiş sayılmayacağını öne sürmüşlerse de bu görüş Hz. Muhammet’in misvak kullanmakla güttüğü amaca aykırı sayılır. Çünkü hadislerde misvak kullanmanın amacının, ağız ve diş temizliği olduğu açıkça bildirilmiştir.