KALDIRAÇ

1. Fizs. mekan. Bir eksen çevresinde dönen ve biri devindirici, öbürü direngen iki kuvvetin etkisinde kalan bükülmez cisim. (Bk. ansikl. böl.)
2. Uçlardan birinin inişi ya da kalkışı, öbürünün ters yönde devinimine yol açacak biçimde yerleştirilen ve iki uç arasındaki bir noktaya dayanan düzenek. (Eşanl. baskül.)

—İşi. ikt. Kaldıraç etkisi, bir işletmenin öz sermayesinin değerini artırma ve borçlanmaya başvurarak bu borçlanmanın bedeli, onun aracılığıyla gerçekleştirilen yatırımların verimliliğinden düşük olmak koşuluyla bu sermayenin verimliliğini geliştirme tekniği.

—Fiyat. Sahne altından sahneye çıkılmasını sağlayan düzenek. Sahne tabanındaki bir deliğe denk düşen bir platformdan ve sahne altının iskeletine bağlı iki kılavuz yatak (kasetler) içinde kayan iki düşey dikmeden (direkler) duşur.

—ANSİKL. Fizs. mekan. Üç tür kaldıraç vardır: birincisinde eksen, devindirici ve direngen kuvvet arasında yer alır (pense, dişçi kerpeteni); İkincisinde eksen, direngen kuvvet yönünde ve dış yandadır (ceviz kıracağı); üçüncüsünde devindirici kuvvet yönünde ve dış yanda bulunur (şeker maşası). Her kuvvetin kaldıraç kolunu, kendi etki çizgisinin eksene uzaklığı verir. Uygulanan kuvvetlerin momentlerinin (kuvvetlerin yeğinlikleriyle kaldıraç kollarının çarpımı) cebirsel toplamı sıfır olduğunda kaldıraç dengededir. Dolayısıyla bir kaldıraç, kaldıraç kollarında değişiklik yapılarak çok farklı yeğinlikteki kuvvetleri dengede tutmaya olanak verir.