Arboviroz

ARBOVİROZ

Arbovirustan ileri gelen bulaşıcı hastalık.
Arbovirozlar, kan emen eklembacaklılarca insanlara ve hayvanlara bulaştırılan bir virüs familyasının yaptığı çok çeşitli enfeksiyon hastalıklarıdır. Bunlar aslında hayvan hastalıklarıdır, insana bulaşması rastlantıyla böcek sokması sonucunda gerçekleşir. Bu hastalıkların doğrudan doğruya bulaşıcı ve salgın olmamasının nedeni budur. Mikropları taşıyan ve bulaştıran eklembacaklılar sivrisinek, tatarcık ve kene gibi böceklerdir ve tüm yaşamları boyunca taşıyıcı kalırlar. Arbo- virus enfeksiyonları yere ve mevsime bağlı olarak (kırsal kesim, yaz mevsimi ortaya çıkar, ama virüsün insanların çevresinde yaşayan böceklerle insandan insana bulaşması yüzünden salgınlar da görülebilir: kentlerde sivrisineklerle yayılan sarıhumma salgınları böyle olur.
Arbovirozlar başlangıçta ateş, baş ve kas ağrısıyla birlikte gripal bir sendromla ortaya çıkar; bu evrede, gripal enfeksiyonlarda çok ender görülen bir belirti, gözdeki kızarıklık dikkati çekebilir; bazı hallerde, bütün belirtiler 4-5 gün içinde kaybolur ve hastalık kendiliğinden iyileşir. Bunun dışında, arbovirozların üç önemli karmaşasından biri muhakkak görülür: kanama sendromu, hepatonefri ve me- nengoansefalit. Hastalık iyileşmeyle sonuçlandığı zaman, ansefalit hariç, hiçbir sekel kalmaz.
Başlıca arbovirozlar:
—deng;
—tatarcık humması ("üç gün humması” da denir, ama adını virüsü [Phlebotomus pappataci] bulaştıran tatarcık adlı küçük sinekten alır; tüm Akdeniz havzasında ve Ortadoğu'da yerleşik olan bu hastalık, ortalama üç günlük bir gelişmeden sonra daima iyileşmeyle sonuçlanır);
—sarı humma;
—kanamalı hummalar (bütün dünyada, özellikle Asya ve Amerika'da pek çok kanamalı humma görülür; bunlar genellikle görüldükleri bölgenin adıyla anılırlar; sonuçları da genellikle kötüdür);
—menengo-ansefalomiyelitler birçok değişik arbovirustan ileri gelirler ve mikrobu taşıyan böceklere göre birbirinden ayırt edilirler.Bunların kimisi sivrisineklerle bulaşır (Saint-Louisansefaliti, Batı, Doğu ve Venezuela amerikan at ansefalleri, japon ansefaliti), kimisi kenelerle bulaşır (ilkbahar-yaz rus ansefaliti, doğrudan doğruya mikroplu sütü içmekle bulaşabi- len avrupa ansefaliti; bu sonuncu hastalık seyrek görülür). Tüm bu hastalıkların gelişimi çok farklıdır, kimisi iyileşir, kimisi nöropsişik sekeller bırakır, kimisi de az veya çok hızlı bir ölümle sonuçlanır.

Büyük Larousse

MsXLabs Üye Girişi