Gerilim

Bir elektrik devresinin belirli iki noktası arasındaki potansiyel farkı (simgesi V).

Voltaj da denir. Elektrik iletim ve dağıtım şebekelerinde 650 voltun üzerindeki gerilimler yüksek gerilim, 250 volta kadar olan gerilimler alçak gerilim olarak adlandırılırlar. Enerji nakil hatları, çok yüksek gerilimler (134.000 volt gibi) taşırlar. Bu, kullanım alanına göre, trafo merkezlerindeki gerilim transformatörlerinde şebeke gerilimine düşürülür.

Gerilim (elektrik potansiyeli farkı) elektronları maruz kaldıkları elektrostatik alan kuvvetine karşı hareket ettiren kuvvettir. Bir elektrik alanı içindeki iki nokta arasındaki potansiyel fark olarak da tarif edilir:

Potansiyel


Gerilim
U = ΔV = V(x1) − V(x2)

Gerilimin sembolü U veya E harfleridir, birimi ise V harfiyle gösterilen Volt tur. Genel bir pratik olarak çok fazlı sistemlerde faz arası gerilimler U, faz-nötr arası gerilimler V ile gösterilir.
Doğru akım üreteçleri (piller, aküler ve bunların gurupları) genellikle 1.5- 110 V gerilime sahiptirler.
Evlerimizde kullanılan alternatif akım enerjinin etkin gerilimi 220 V, sanayide kullanılan alternatif akımın gerilimi ise 380 V'tur. Gerilim miktarı arttıkça gerilime maruz kalan kişinin can güvenliği azalır. Yüksek gerilimlerin izolasyonu daha zordur. O yüzden pratikte kullanılabilir enerji gerilimi, alçak gerilim olarak tabir edilen ve her türlü elektrikli alıcı (cihaz) nın çalışma gerilimi olan 110-380 V arasıdır.

Ancak enerjinin uzak yerlere taşınması ve dağıtılması için de gerilimin yükseltilmesi gerekir. Türkiye'de en yüksek gerilime sahip iletim hattı ve transformatörler 380 000 V= 380 kV olup en uzun mesafeli ve en güçlü hatlardır. Uluslararası enterkonnekte sisteme bağlanan yüksek gerilim hatlarında 154 kV kullanılır.

Genel olarak 1000 V'a kadar alçak gerilim, 1000-15000 V arası orta gerilim, 15000 V'un üzeri ise yüksek gerilim olarak adlandırılır.