Arama


Safi - avatarı
Safi
SMD MiSiM
2 Nisan 2016       Mesaj #2
Safi - avatarı
SMD MiSiM

Dilek Kipleri


Zaman anlamı vermezler.Bir eylemin yapılması ya da bir oluşun harekatının bildirimi anlatan kiplerdir. Dörde ayrılır.
Şart Kipi
-sa, -se ekleri getirilerek yapılır. Ayşe bu akşam bize gelse
Kişi Çekimi
  • ara-sa-m
Gereklilik Kipi
Bir iş, oluş veya hareketin oldugunu bildirir. Ekleri ses uyumuna göre "-meli, -malı" dır.
Haftada bir kitap okumalıyımOnu bulmalısın.sınavdan iyi not almalıyımSınava iyi çalışmalıyım.

2- Dilek-Şart Kipi (-sa, -se)


Kip Ekleri

-sa, -se
Nasıl Çekimlenir?
Fiil kök ya da gövdesi + -sa, -se + Şahıs eki
1. Tekil Şahıs, ben dinle – se – m
2. Tekil Şahıs, sen dinle – se – n
3. Tekil Şahıs, o dinle – se

1. Çoğul Şahıs, biz dinle – se – k
2. Çoğul Şahıs, siz dinle – se – niz
3. Çoğul Şahıs, onlar dinle – se – ler
“Uçmak fiilini dilek-şart kipinin 3. çoğul şahsına göre çekimleyin” denilirse çekimleme aşağıdaki şekilde olmalıdır:
Uç+ sa + nız
Fiile Kazandırdığı Anlamlar
Bu kip, bir eylemin gerçekleşmesinin başka bir eylemin gerçekleşmesine bağlı olduğunu göstermek için kullanılabilir. Bu görevi ile cümleye koşul-şart anlamı sağlar, bazen de gerçekleşmesini istediğimiz, dilediğimiz şeyleri ifade ederken bu kipi kullanırız. Bu görevi ile de cümleye dilek anlamı kazandırır.

Dilek-Şart Kipi Örnek Cümleleri
  • Yaz gelse de tatile gitsek. (Koşul= Tatile gitmenin koşulu yazın gelmesidir.)
  • Keşke bu yaz ehliyet kursuna yazılsam. (Dilek)
  • Biraz gayret etsen şu kemanı çalabileceksin. (Koşul=Gitar çalabilmesinin koşulu gayret etmesidir.)
  • Yârim yanımda olsa da baksam gözlerine doyasıya. (Dilek)
Dilek-Şart Kipini Olumsuz Çekimi
Fiil kök ya da gövdesi + Olumsuzluk eki (-ma, -me) + -sa, -se + Şahıs eki
“Biriktirmek ve koşmak” fiillerinin olumsuzunu, dilek şart kipinin tüm şahıslara göre çekimleyelim:
  • Biriktir – se – m
  • Biriktir – se – n
  • Biriktir – se
DEVAMI Fiil Çekim Ekleri
Son düzenleyen Safi; 13 Nisan 2017 01:44
SİLENTİUM EST AURUM