ÇOCUK ÇİZİMLERİNDE AĞAÇ FİGÜRÜNÜN YORUMU Ağaç gövdesi: Her çocuk, genellikle, yaşına, gelişme düzeyine ve ruhsal durumuna uyan bir ağaç çizmektedir. Bazen bir çocuğun çizdiği ağacın gövdesinde bir veya birkaç çizik ve yarık olduğunu görürüz.
Çocuğun ve ailenin geçmişini incelediğimizde bu yarık ve çiziklerin çocuğun geçirdiği travmaları (anneden ayrılma, ev veya okul değiştirme, ağır bir hastalık veya ameliyat geçirme, vb.) temsil ettiğini fark ederiz. Gövdenin yapısı, anne ile olan ilişkisine de ışık tutar. Düz ve pürüzsüz bir gövde, yeterli koruma ve besleme görevi yapmayan anneyi sembolize edebilir. Çünkü düz ve pürüzsüz bir gövdeye tırmanmak çok zordur.
Ağacın kökleri:Çocuk çizdiği ağaçta kökleri de göstermiş ise; o çocukta anneye güven duygusunun sağlıklı geliştiğini söyleyebiliriz. Anneye güven duygusu, özgüven, babaya güven, insanlara güven ve Allah'a güven gibi diğer güven duygularının temelini oluşturmaktadır. Çocuklar, 4-5 yaşından itibaren ağaç resimlerinde kökleri de çizdikleri görülmektedir. Çizdiği ağacın köklerine bakarak çocuğun anne ile olan duygusal ve ruhsal ilişkisi hakkında bilgi sahibi olabiliriz.
Ağacın meyveleri:Çocuğun çizdiği ağaç çiçekli veya meyveli bir ağaçsa; bu iyiye işarettir. Ağaç çocuğu, meyveleri de başarısını sembolize ediyor olabilir. Bu durumda çizer okula başlamış, ders çalışan, ailesi ve öğretmeni tarafından sevilen, sorumluluk alabilen bir çocuktur.
Ağaç ve hayvanlar: Çocuklar bazen ağaçla birlikte hayvan resimleri de çizerler. Ağacın dalına konmuş bir kuş, çocuğun anneden bir beklentisi bir isteği olduğunu gösterir. Yavru bekleyen kuş, ileriye dönük güzel hayalleri olan bir çocuğu sembolize eder. Ağacın yanında veya yakınındaki hayvan(kedi, köpek, at vb.) evcil bir hayvansa; çizenin hayvan sevgisini gösterir. Eğer aslan, kurt, ayı, tilki gibi vahşi ve yabani bir hayvansa; çizerin geleceğe ait endişeleri ve korkuları olabilir.
ÇOCUK FİGÜRLERİNDE DOĞA FİGÜRLERİ Güneş figürü ve bulutlar:Annesiz çocukların veya annesiyle sorunu olan (annesi çalışmak zorunda kalan, annesi uzun süre hastanede yatan ya da ruhsal tedavi gören, annesinden şiddet ve baskı gören) çocukların resimlerinde güneş yer almaz. Yer alsa da tam değildir. Ya yarımdır, ya önünde bulutlar vardır veya batmak üzeredir.
Bulutlar, çoğunlukla, diğer aile üyelerini temsil eder. Eğer bulutlar veya bulutlardan biri güneşin önünü kapatmış ise; aile üyelerinden biri çocuk ile anne arasına girmiş demektir. Bu anneyi üzen kavgacı bir baba olduğu gibi, annenin ilgisini ve sevgisini üzerine çeken yeni doğmuş bir kardeş de olabilir.
Çiçek figürü: Mutlu evlerin bahçesinde ve giriş yolunun iki tarafında mutlaka çiçek figürleri görülür. Mutsuz çocuk çizimlerinde çiçeğe pek rastlanılmaz. Çocuk için rahatlıkla çiçeğin mutluluk ve neşe sembolü olduğunu söyleyebiliriz.
Ağaç figürü: Çocuk resimlerinde ağaç figürü çiçekle aynı zamanlarda ortaya çıkmaktadır. Ağaçlar meyveli ise, bolluk ve bereketi temsil eder. Meyveli ağaç aynı zamanda başarı, yardımlaşma, hediyeleşme ve işbirliği anlamına gelebilir. Çalışkan, bağımsız, sorumluluk alabilen, özgüveni yüksek çocukların ağaç figürleri daima meyveli olup; kırmızı, yeşil ve sarı renklerle boyanmıştır. Yaprak döken ağaçlar, yapraksız ve meyvesiz ağaçlar karamsarlığı ve ölümü temsil edebilir. Ağacın köküyle birlikte çizilmesi aileye bağımlılığı ve özgüven eksikliğini gösterebilir. Eğer çiçekler birkaç saplı ve taç yaprakları bol ve çok renkli ise; ağaçlar da çok dallı ve özenle çizilmiş bol meyveli ise bunları çizen çocuğun sabırlı, dikkat süresi uzun ve yaptığı işten zevk alan bir çocuk olduğunu söyleyebiliriz.
Hayvanlar: Kuşlar, çocuk çizimlerinde dört yaşından itibaren görülmeye başlar. Güneşli, açık hava, açık renkli bulutlar, çiçekler ve ağaçlar ile birlikte çizilen kuşlar mutluluğu ve yaşama sevincini sembolize eder.
Evin dışında tavşan, koyun, kuzu, kedi, köpek figürleri tabiattaki canlılığı ifade eder. Evin bahçesinde kulübesinde veya kulübe önünde tavşan ve köpek; evin içinde bir köşede kedi, kafeste kuş; akvaryumda balık çocuktaki hayvan sevgisini ve dostluğunu sembolize eder.
İNSAN FİGÜRÜNÜN DETAYLARI VE ANLAMLARI(2-7 YAŞ)-1 Kafa: Resimde kafanın normalden büyük çizilmesi duygusal ve sosyal iletişimde yetersizlik belirtisi olmakla beraber kendini zekaca yaşıtlarından geri gören ve anne baba tarafından okul başarısı düşük bulunan çocuklarda görülebilir. Normalden küçük çizilen kafa arkadaş edinmede ve insanlarla ilişki kurmada zorluk çeken, içe kapanmaya eğilimli çocuklarda görülür.
Saçlar: Çocuklar 3 yaşından sonra cinsiyetlerinin farkına varmaya başlarlar.İnsan çizerken erkeklerin saçlarını kısa,kızlarınkini uzun çizerler.Çocuğun resimde bastırarak boyadığı saçlar çocuğun fiziksel olarak daha güçlü olma arzusunu göstermektedir.Ebeveynin saçını bastırarak boyaması otorite kurma,aile içinde söz sahibi olma isteği konusunda ipucu verebilir.
Ağız: Çocuk için kafada yer alan en önemli organ ağızdır.Eğer kalın çizgilerle belirtilmiş,dişlerin göründüğü açık bir ağızsa insanlarda konuşma isteğini;kapalı,dar, çizgi şeklinde ağız ise insanlarla ilişki kurmaktan çekindiğini gösterir.Kızgınlığını kötü ve küfürlü sözlerle ifade etmekte olan çocukların ağzı fazla açık çizdiği görülür.
Gözler: Göz yuvarlağının içine göz bebeği çizen bir çocuk,özünün,kişiliğinin farkına varmış demektir.Okula başlamış bir çocuk insan resmi çizerken göz yuvarlağının içine göz bebeği koymazsa, bu çocuğun kişiliğinin farkında olmadığını, zihinsel ve duygusal yönden geri kaldığını,iç dünyasının boş olduğunu söyleyebiliz. Çocuklar göz çizerken genelde düz bakış tercih ederler. Sağa ve sola bakan gözler utangaçlığı ve özgüven eksikliğini yansıtıyor olabilir.Belirgin,iri,ayrıntılı çizilen gözler aşırı gözlemciliğe,dış dünya ile aşırı ilişki kurma isteğine,canlı ilişkilerin varlığına işaret olabilir.
Burun: Burun genellikle ağız ve gözlerle birlikte çizilmektedir.Burun, ben algısı ve özgüven sembolüdür.Çocuk zihinsel olarak geliştikçe çizdiği burun şekli de basitten burun deliklerini de içeren üç boyutluya doğru gelişim gösterir.Çizdikleri insan yüzünde burnu olduğundan büyük çizen çocuklarda ben algısı gerçek benin üzerinde olabilir.Burnu çok küçük çizenlerde benlik algısı gerçek benin altında ,özgüvenleri zayıf çocuklarda olabilir.
Kulaklar: İnsan yüzüne kulak çizen bir çocuk bilinçli dinleme yapma becerisi kazanmış demektir.Evde sık eleştirilen ,azar işiten ,hakaret gören çocuklar insan yüzünü çizerken kulakları atlayabilir.Kulakları büyük çizen bir çocuk dinlemekten hoşlanmaktadır.
Çene: Başın çizimi çene ile sonlandırılmaktadır.Köşeli veya geniş çizilen çene,kişinin sürekli başkalarından destek bekleme ve başkalarına güvenme ihtiyacı içinde olduğu şeklinde yorumlanabilir.Güçlü görünme isteğinin de belirtisi sayılabilir.
Derlemedir