Bağışıklık (İmmünite)

• Canlıdaki organ, doku ve hücrelere zarar verebilecek “her türde organizma (bakteri, virüs gibi) toksin ve tümör hücrelerine karşı direnç ve yok etmeye yönelik faaliyetler bağışıklık olarak tanımlanmaktadır.
• Bağışıklık sistemi vücuda giren veya vücutla temasta bulunan her yabancı maddeyi kontrol eder ve onları canlının sağlıklı vücut hücrelerinden ve dokularından ayırt eder.
• İnsanlarda ki bağışıklık sistemi özel işlevlere sahip organlar ve çok sayıda farklı hücreler ve moleküllerden oluşan karmaşık bir sistemdir.
• Doğal ve dinsel bağışıklık olarak iki çeşittir.

Doğal Bağışıklık

• Doğuştan var olan bir sistemdir, bütün canlılarda bulunur.
• Zarar verici etkene karşı çok hızlı, dakikalar içinde yanıt oluştuğu gözlenebilir.
• Bir hafızası yoktur ve antijenle tekrar karşılaşmada yanıt artmaz.
• Vücudun dışarıdan gelen saldırılara karşı dirençli olmasını sağlar.
• Doğal bağışıklıkla ilgili bazı faaliyetler şu şekilde sıralanabilir:
• Bakteri ve diğer saldırganların akyuvarlar ve doku makrofaj sistemi elemanlarınca fagosite edilmesi,
• Ağız yoluyla alınan organizmaların midenin asit salgısı ve sindirim enzimleri ile haraplanması,
• Derinin organizmaların istilasına karşı direnci,
• Kanda bulunan bazı yabancı kimyasal aracıların, yabancı organizma ve toksinlerle bağlanarak, onları etkisiz hale getirilmesi

Edinsel Bağışıklık

• Sonradan geliştirilen bir bağışıklık türü olup özellikle gelişmiş canlılarda bulunur.
• Hedef organizmaya ve antijene özel yanıt oluşturulur.
• Antijene göre yanıt organları değişebilir ve dolayısıyla antijen arttıkça yanıt artar.
• Yanıt oluşumu yavaş gelişen, bir süreç olup günlerce ve haftalarca sürebilir.
• İlgili antijen ve onu bulunduran organizmaya ilişkin hafıza geliştirilir ve tekrar karşılaşma durumunda daha hızlı ve güçlü yanıt verilir.
• Edinsel bağışıklık yabancı organizma ve toksine karşı geliştirilen bir savunmadır.
• Bu sistemi harekete geçirecek istilacının ya da toksinin (antijen) özel donanıma sahip olması gerekir.
• Edinilmiş immunite enfeksiyon gelişiminden sonra işlev kazanır.
• Şayet etken ile ikinci kez karşılaşılmış ise vücut daha etkili özel savunma sistemi geliştirir.
• Edinsel bağışıklık, zayıflatılmış veya öldürülmüş hastalık etkenleri veya onların toksinlerinden oluşan aşıların sağlıklı kişiye uygulanmasıyla aktif olarak kazandırabilmektedir.

Antijenler;

belirli bir antijene özgü üretilen proteinlerdir.
İmmunglubulin Anntikorlar, IgM, IgG, IgA, IgD, ve IgE olarak tanımlanan beş ana grup olarak sınıflandırılır.
IgE grubu antikorlar özellikle alerji gelişiminde çok önemlidir.

Antikorların Antijenlere Direkt Etkisi
1) Aglütinasyon: antikorun bakteri yüzeyindeki farklı antijenlerle bağlanarak kümeler oluşturması
2) Presipitasyon: antikorlarla birleşen antijenlerin çözünmeyen bir yapıda çökelmesi
3) Lizis: antikorların bazen hücre zarına doğrudan saldırarak hücre zarını haraplaması
4) Nötralizasyon: antikorların antijenik yapının toksik bölgesini kapatarak zararsız duruma getirmesi