Kan Grupları ve Kan Grubu Uyumları
KAN GRUPLARI
Kanın, içerdiği antijenlere (vücuda girdiğinde kanda lenfosit ve antikor oluşumuna yol açan madde) ve antijenlerin kümelenme özelliklerine göre sınıflandırılması. Kan gruplarının belirlenmesi, özellikle kan nakillerinde önemlidir. Kan grupları bulunmadan önce yapılan kan nakilleri, kimi zaman ölümle sonuçlanabiliyordu. 1910 yılında Landsteiner kan gruplarını buldu. İnsanların kanında çeşitli antijen sistemleri vardır. Bunların en bilineni ABO sistemidir (izoglütiasyon sistemi de denir). İnsan kanında bulunan alyuvarlar ya A, B, AB antijenlerini içerirler ya da hiç antijen içermezler (O grubu). Antijenler, içinde kendilerine karşı maddeler bulunan bir başka kişinin kanında alyuvarların birleşmesine ve sonra da parçalanmasına yol açarlar.
Antijenlerin kümelenme özelliklerine bağlı olarak, bütün insanların kanları dört ana kan grubunda toplanır:
1. grup "0 grubu", alyuvarları hiç antijen içermeyen, fakat serumunda A ve B bağışıklık cisimleri bulunan kandır. Bu gruptan olan kişiler kanlarını herkese verir, yalnız kendi gruplarından kan alabilirler.
2. grup "A grubu", serumunda anti-B-bağışıklık cisimleri bulunan kandır. Bu gruptan kişiler, kendi gruplarına ve AB grubuna kan verir, kendi gruplarından ve 0 grubundan kan alırlar.
3. grup "B grubu", serumunda anti-A-bağışıklık cisimleri bulunan kandır. Bu gruptan olanlar, kendi gruplarına ve AB grubuna kan verir, kendi gruplarından ve 0 grubundan kan alırlar.
4. grup "AB grubu", içinde bağışıklık cisimleri olmayan kandır.
A geni, B geni, O geni olmak üzere üç ayrı alel genle kalıtılır. A ve B genleri O genine baskın, kendi aralarında ise eşbaskındır.
Kan grubu, kan alış verişinde çok etkilidir. Bireylerin kan grubunu belirleyen, alyuvarlarında bulunan antijenler (aglütinojen)'dir. Kan plazmasında (serum) ise antijenlere karşı oluşturulmuş antikorlar (aglütinin) bulunur.
•
Kan Alış - Verişi Her grubun kendi grubuyla yaptığı alış-verişler idealdir. Yandaki şekilde gösterilen noktalı oklar ise, yarı çökelmeli kan nakilleridir. Ancak acil durumlarda uygulanabilir.
• Aglutinasyon (Çökelme)
Uygun olmayan kan nakillerinde kan serumunda bulunan antikorlar alyuvarları birbirine yapıştırıp bağlayarak çökelmelerini sağlarlar. Buna aglütinasyon denir.
A antijeni + a antikoru = Çökelme
Alıcının antikor üreticisi olduğu durumlar kan nakli için uygun değildir. Çünkü, tam çökelme olur.
2. Rh Karakteri
Bu karakter kan grubunun pozitif (+) veya negatifliğini (–) belirler. Pozitiflik geni negatiflik genine baskındır.
•
Rh Uyuşmazlığı (Eritroblastosis fetalis)
Anne Rh– ve baba Rh+ olduğu zaman, ikinci ve sonraki Rh+ çocuklarda görülebilir. Böyle çocuklar gelişmenin erken evresinde düşük olarak atılabilir veya gelişmesini tamamlayarak doğarlar.
DEVAMI Kan Grupları ve Kan Grubu Uyumları 
