Einstein, Albert

(d. 14 Mart 1879, Ulm, Württemberg, Almanya - ö. 18 Nisan 1955, Princeton, New Jersey, ABD),
insanlık tarihinin en yaratıcı zekâlarından olduğu daha sağlığında kabul edilen Alman asıllı ABD’li fizikçi.

20. yüzyılın başlarında geliştirdiği kuramlarıyla ilk kez kütle ile enerjinin eşdeğerliğini kanıtlamış, ayrıca uzay, zaman ve kütleçekimi üzerine tümüyle yeni düşünme yolları önermiştir. Özellikle görelilik ve kütleçekimi kuramları, Newton’dan sonra fizik alanında yeni bir çığır açmış, bilimsel ve felsefi araştırmaları baştan aşağı değiştirmiştir. 1921’de Nobel Fizik Ödülü’ nü almıştır.

Yaşamı.
Yahudi kökenli, ama pek de dindar olmayan bir aile olan Einstein’lar, Albert’in doğumundan bir yıl sonra Münih’e taşındı. Başarısız bir işadamı olan baba Hermann Einstein ile Albert’in amcalarından Jakob Einstein, burada bir elektrik atölyesi çalıştırmaya başladılar.

Einstein, içedönük, oyundan hoşlanmayan, geç konuşmuş bir çocuktu. Bu yalnızlık döneminin izlerini tüm yaşamında koruyacaktı. Annesi Pauline’in isteği üzerine altı yaşında almaya başladığı keman derslerinin sayesinde edindiği klasik müzik kültürü, Albert’e yaşamı boyunca koruyacağı dinlendirici bir uğraş kazandırdı. Albert henüz küçük bir çocukken, amcalarının etkisiyle bilime ve matematiğe karşı derin bir ilgi duymaya başladı. Çok sonraları kaleme alacağı anılarında, dört-beş yaşlarındayken eline geçen bir pusulanın iğnesinin hep aynı yönde dönmesi olayının ve 12 yaşma geldiğinde tanıştığı Eukleidesçi geometrideki Pythagoras teoreminin kendisinde, alışılmadık olayların açıklanmasına yönelik bir eğilim yarattığını ve görünürdeki karmaşıklığın altında mantıksal bir çözümün yattığına ilişkin bir düşünceye yol açtığını yazacaktı.

Münih’teki bir Katolik okulunun tek Yahudi öğrencisi olarak ilköğrenimini tamamlayan Einstein, o dönemde okullara egemen olan aşırı disiplinli ve skolastik eğitim sistemine pek uyum sağlayamadı. Okuduğu popüler bilim kitapları ile zorunlu din derslerinin öğretileri arasındaki çelişkiler, giderek dogmatik düşünceye ve herhangi bir otoritenin zorlamalarına karşı kuşkucu bir tutum benimsemesine yol açtı. Daha sonra Luitpol Gymnasium’una (lise) yazıldı. 1894’te babasının işi bozulunca ailesi İtalya’nın Milano kentine göç etti. Bu gelişme üzerine Einstein, esasen benimsemediği okulunu terk etmek ve öğrenimine ara vermek zorunda kaldı. Ertesi yıl yükseköğrenim için İsviçre’deki ünlü Zürich Teknik Üniversitesi’ne (ETH) başvurdu. Lise diploması olmadığından giriş sınavlarına katıldı, ama matematik dışındaki konularda geçerli not alamadı. Bunun üzerine, Aarau’ daki bir lisede bir yıl okuyarak diplomasını alıp 1896’da ETH’nin fizik ve matematik öğretmeni yetiştiren bölümüne girdi.
1900’de bu okuldan mezun olduktan sonra kısa bir süre öğretmenlik yaptı. 1902’de ise Bern’deki patent bürosuna “üçüncü sınıf teknik uzman” olarak girdi. Yirmi bir yaşını doldurduğunda İsviçre vatandaşlığına geçti ve iki yıl sonra da okul arkadaşlarından Mileva Maric ile evlendi.

DEVAMI Albert Einstein