Manik depresif bozukluk olarak da adlandırılan bipolar bozukluğun öz Türkçesi iki uçlu duygulanım bozukluğudur. Bu bozukluk, kişilerin maniden depresyona kadar uzanan ruh halindeki aşırı değişiklikler olarak tanımlanır. Mani dediğimiz dönem; kişinin aşırı hareketli, konuşkan, enerjik, umarsamaz ve güçlü olduğu zamanlardır. Depresyon dönemi de kişinin umutsuzluğa kapıldığı, dikkatini toparlayamadığı, uykusuzluk çektiği, anlama ve hatırlama güçlüğü çektiği, iştah kaybı veya artışı çektiği, vb sıkıntıları yaşadığı dönemdir. Yani bipolar bozuklukları olan kişiler ortalama dört ay her türlü zorlu şeyi yapabilceklerini düşünüp çok aktif bir şekilde yaşamlarını sürdürürlerken, birden depresyon dönemine girip hayattan bezmiş, hiç bir şey yapmaya gücü kalmamış, mutsuz ve bitik bir şekilde dibe vururlar. Bu dönem de ortalama altı ay sürer. Kişi bu iki dönemi de çok uçlarda yaşar. Örneğin mani dönemindeki kişi kendini peygamber, veya bir devlet büyüğü olarak görebilir, hayaller, halisunasyonlar görebilir, toplum kurallarına uymayabilir veya düşüncesiz para harcayıp riskli ticari girişimlerde bulunabilirler. Depresyon dönemi ise kişiyi değersiz hissetmekten, öz güven eksikliğinden veya işe yaramaz hislerinden intihara kadar götürebilir.
Bipolar bozukluğun tam olarak nedeni bilinmemekle birlikte kesin olarak kalıtsal bir aktarım olduğu da söylenemez. Hastalığın tanısı konurken aile geçmişi de sorgulanır, ancak yakınlarında bu bozukluk var diye çocuklarında da kesin mevcuttur diye bir kanıya varamayız. Bu rahatsızlığın nedeni daha çok beyinde bilgi iletimini sağlayan nörotransmitterler olarak görülür. Çünkü beyin hücreleri arasındaki iletimin doğru yapılmaması duygudurum, hafıza, düşünce ve öğrenme kapasitesini kötü yönde etkiler. Dolayısıyla bipolar rahatsızlığın temelinin sinyallerin yanlış iletilmesinden kaynaklandığı öngörülüyor.
Bu rahatsızlığın tedavisinin temelinde ilaç tedavisi ve psikoterapi yatar. Psikoterapi, depresyon ve mani devrelerini tetikleyebilcek olay ve durumları saptamaya ve bu durumları kontrol altına almaya yardımcı olur. Ayrıca sadece bipolar bozukluğu olan kimseye değil yakınlarına da terapi yapılması gerekir. Grup terapisi de faydalı olur. Çünkü kişinin en uç duygudurumlarını yaşarken yakınlarının da verdiği tepkiler ve hastalara davranış biçimleri de hastayı büyük oranda etkiler. Ayrıca hastaya yapılan tedaviler akut tedavi ve koruyucu tedavi olarak ikiye ayrılır. Akut tedavi; hastalık belirtileri başladığı zamanda hastayı en kısa zamanda yatıştırmak için uygulanan tedavidir. Koruyucu tedavi ise; yeniden hastalanmayı engelleme amacı taşır. Dolayısıyla hasta yakınlarının hastayı doğru gözlemleyebilmeleri tedavinin erken başlamasında ve işe yaramasında büyük rol oynar.

Yazan: Deniz Dirin
Sorularla Psikolojim