Arama


Safi - avatarı
Safi
SMD MiSiM
15 Ekim 2016       Mesaj #6
Safi - avatarı
SMD MiSiM

YAN ANLAM


Temel anlamıyla bağlantılı olarak zamanla ortaya çıkan değişik anlamlara yan anlam denir. Sözcüğün gerçek anlamının dışında, ancak gerçek anlamıyla az çok yakınlık taşıyan yeni anlamlar kazanması yan anlamı oluşturur. Bir sözcüğün yan anlam kazanmasında genellikle yakıştırma ve benzerlik ilgisi etkili olmaktadır.
Meselâ “göz” dendiğinde akla ilk gelen, kelimenin temel anlamı olan organ adıdır. Ama “iğnenin gözü”, “çantanın gözü”, masanın gözü” tamlamalarındaki anlamlar benzetme yoluyla kazandırılmış yeni anlamlardır. Bunlara da yan anlam denir.
Meselâ, “düşmek” kelimesi “Meyveler tek tek yere düştü” cümlesinde temel anlamda; “Çocuğun pantolonu düşüyordu”, “Bu yılın ilk karı düştü” ve “Kavakların gölgesi yola düştü” cümlelerinde yan anlamdadır.
Örnekler

  • Partide çektiğimiz bütün resimler yanmış. (Yan anlam)
  • Hazan mevsiminde kurumuş yapraklar gibi. (Yan anlam)
  • Duvarın sıvası için ince bir kum getirmişlerdi. (Yan anlam)
  • Bu masanın ayağı oynuyor. (Yan anlam)
DEVAMI Mecaz Anlam, Gerçek Anlam ve Yan Anlam

Terim Anlam


Bir bilim, sanat ya da meslek dalıyla ilgili bir kavramı karşılayan kelimelere terim denir. Terimlerin anlamları dar ve sınırlıdır.
Örnek: "Ekvator" kelimesi tek bir anlama gelir ve tek bir nesneyi karşılar.
Örnek: kök, mısra, muson.
“yüklem, özne, kök, zarf”, dil bilgisi terimleri; “üçgen, daire, çap”, kelimeleri de geometri terimleridir.

Terimler halkın söz varlığında yer almaz, ama halk ağzında kullanılıp da sonradan terim özelliği kazanmış kelimeler vardır.
Örnek: "Budala" kelimesi halkın söz varlığında aptal, anlayışsız, sersem anlamlarıyla kullanılır, fakat bu kelime psikolojide belli bir zeka seviyesine sahip anlamında kullanıldığında terimdir.

Önemli : Terimler, genellikle gerçek anlamıyla kullanılan sözlerdir. Terimlerin, mecaz anlamı, yan anlamı, deyim anlamı yoktur.
  • Boğaz’ı geçip Karadeniz’e ulaştık.
  • Ayağı olmayan göllerde tuz oranı yüksek olur.
  • Ağacın kökleri çok derinde.
  • Üçgenin iç açıları toplamı 180’dir.
UYARI 1: Bir sözcük farklı bilim dallarında farklı terim anlamlara sahip olabilir. Örneğin kök sözcüğü matematikte de, Tıpta da terim anlamıyla kullanılabilir.Yine "perde" sözcüğü hem tiyatroda hem de müzikte terim anlamda kullanılabilir.
UYARI 2 : Bir sözcüğün terim anlam sahibi olabilmesi için mutlaka o bilimdalı ile ilgili bir cümlede geçmesi gerekir.Hiç bir sözcük tek başına terim anlam sahibi olamaz.
Örneğin: "Konuya yanlış açıdan bakıyorsun." cümlesinde açı sözcüğü terim anlam dışıdır. Fakat, "Üçgende en önemli birim açılardır." cümlesinde açı sözcüğü bir geometri terimi olarak kullanılmıştır.
Terim Anlam Örnekleri

  • Nota müziğin anahtarı gibidir.
  • Rakip takım birazdan penaltı atışı yapacak.
  • Marmara fay hattı tehlikeli sinyaller veriyor.
  • Güreşçimiz, finalde rakibini tuşla yendi.
  • Matematik öğretmenimiz tahtaya bir doğru çizmemizi istedi.
  • Şiirde aynı eklerin ya da sözcüklerin tekrarlanmasına redif denir.
  • Üçgenin iç açıları toplamı 180 derecedir. (Geometri)
DEVAMI Terim Anlam ve Özellikleri

DEYİM ANLAM


Deyim, en az iki kelimenin kalıplaşarak yeni bir anlam kazanmasıyla oluşan mecazlı sözlerdir. Kelimelerden biri veya her ikisi anlam kaybına uğrar.
  • Bu sözlerle gönlümü almış mı oldun?
  • Kendi düşüncelerinde ayak diriyordu.
  • Korktuğu başına gelmiş, arabası bozulmuştu.
  • Her gördüğüne dudak büküyordu.
  • Senin yaptığın pire için yorgan yakmak.
  • İki genç adam boğaz boğaza geldi.
  • Olur olmaz konularla baş ağrıtmayı seversin.
  • Bu şekilde anlatırsanız aklı yatar.
  • Sonunda korktuğumuza uğradık, çocuk kayboldu.
DEVAMI Deyim Anlam
BEĞEN Paylaş Paylaş
Bu mesajı 1 üye beğendi.
SİLENTİUM EST AURUM