Trabzon İmparatorluğu

PONTOS DEVLETİ TRABZON RUM İMPARATORLUĞU olarak da bilinir

Bizans İmparatorluğu’nun 1204’te IV. Haçlı Seferi’yle gelen Latinlerin eline geçmesi üzerine İmparator I. Andronikos Komnenos’un Konstantinopolis’ten (İstanbul) kaçan torunları Aleksios ve David’in, Gürcü kraliçesi Tamara’nın da desteğiyle Trebizond’da (Trabzon) kurdukları devlet.

Aleksios Komnenos (hd 1204-22) ilk imparator ilan edildi. Onun ardılları yabancı hükümdarlarla evliliklere dayalı ittifaklar kurarak öbür Bizans ailelerinden daha uzun süre ayakta kalmayı başardılar. Kısa sürelerle Anadolu Selçukluları, İlhanlılar ve Nikaia İmparatorluğu’nun egemenliğine giren Trabzon İmparatorluğu, barışçı bir politika izleyen I. Manuel döneminde (1238-65) Trebizond limanının önemli bir ticaret merkezi durumuna gelmesi sayesinde güçlendi. Ama II. İoannes (hd 1280-85) Giresun ve Ordu yörelerini ele geçiren Türkmenlerin küçük beylikler kurmasını önleyemedi.

II. Aleksios döneminde (1297- 1330) Karadeniz ticaretini ele geçiren Cenovalılar (Cenevizler) Trebizond yönetimi üzerinde etkin oldular. I. Bayezid’m (Yıldırım) 1398’de Samsun ve Canik’i almasından sonra Trabzon İmparatorluğu Osmanlı Devleti’ne yıllık vergi ödemek zorunda kaldı. Ama David Komnenos döneminde (1458-61) vergi ödemeyi durdurduğu gibi, önceden ödediklerini de Uzun Haşan aracılığıyla geri istedi. David Komnenos’un Avrupa’daki büyük devletlere ittifak önerisinde bulunması üzerine Osmanlılar 1461’de bölgeyi aldılar ve Komnenos egemenliğine son verdiler. Trabzon İmparatorluğu’nun zenginlik kaynakları gümüş, demir, şap, kumaş ve siyah şarap gibi yerel ürünlerin ihracına ve Batı İran’a yapılan transit ticaretten alman vergilere dayanıyordu.