Mevlevilik
Celaleddin Rumi’nin (Mevlânâ) düşüncelerini temel alan tarikat.
15. yüzyılda Konya ve çevresinde yaygınlaşan Meylevilik 17. yüzyılda bütün Anadolu’ya ve İstanbul’a, da yayılmıştır. Celaleddin Rumi tarikat kurallarına uymadığı gibi kendisine bağlananlar içinde kurallar koymadı. Celaleddin Rumi’nin bilinen uygulamaları, müritliğe kabul edilenlerin bıyık, sakal, kaş ve saçlarından birkaç kıl kesmek, halifelik verilenlere fereci ve geniş kollu, yakasız, önü açık bir giysi giydirmek ve halkı aydınlatmayı simgeleyen bir çerağ vermekten oluşurdu. Tasavvufi eğitimin temeli olarak şeriata uymayı, aşk ve cezbeyi kabul eden Celaleddin Rumi, semayı da aşk ve cezbe için yardımcı bir öğe sayıyordu. Oğlu Sultan Veled, onun düşüncelerini temel alarak Mevleviliği bir tarikat durumuna getirdi. Bu nedenle Mevleviler tarafından ikinci pir (pir-i sani) sayıldı.
Mevleviliğe göre tasavvufi eğitimin (sülük) amacı kişinin kendine gelmesini, kendini bulmasını sağlamaktır. Gerçeğe ulaşmanın asıl yolu zikir ve çile değil, aşk ve cezbedir. Bunun için de ad ve sözcüklerden geçip Tanrı’yı bulmak, varlıktan annmak gerekir. Var görünen şeyler gerçekte yoktur; görünen nesnelerle varlığını duyuran Tanrı’dır.
