MİTHAT CEMAL KUNTAY

(1885 istanbul-1956 İstanbul), şair ve yazar. Ortaöğrenimini Vefa İdadîsi'nde, yükseköğrenimini Hukuk Mektebi'nde tamamladıktan sonra, Adliye örgütünde önemli görevlerde bulundu. İstanbul dördüncü noteriyken öldü. İkinci Meşrutiyet döneminde yetişen sanatçılar kuşağındandır. Aruzla yazdığı şiirlerinde ulusal konuları işlediği hâlde, yetiştiği yılların "millî edebiyat" anlayışına bağlı gelişmelerin dışında kalmıştır. Kolay söyleyen; fakat mısra tekniğinde aruz vezninin tekdüze seslerini, iç uyumlar sağlayarak aşamadığı için sözgelişi Yahya Kemal ve Ahmet Haşim gibi, şiirlerine yenilik getiremeyen bir şairdir. En etkin döneminin, Çınaraltı dergisinde yayımladığı şiirler dönemi olduğu söylenebilir (1943-1944).

Yapıtları:

• "Kemal" (oyun, 1912),
• "28 Kanunuevvel" (manzum oyun, 1918),
• "Üç İstanbul" (roman, 1938),
• "Mehmet Akif" (inceleme, 1939),
• "İstiklâl Şairi Mehmet Âkif" (1944),
• "Namık Kemal" (inceleme, 1944),
• "Türk'ün Şehnamesinden" (şiirler, 1945),
• "Sarıklı İhtilâlci Ali Suavi" (inceleme, 1946).

Üç İstanbul: Çürüyen yozlaşan İstanbul ve bu İstanbul’un çürümüş yozlaşmış insanları… Bu romanda yazar İstanbul’un üç kötü dönemini okuyucuya yansıtmaktadır. Yalnız kişisel çıkar ardında koşan insanlar, dalkavuklar, jurnalciler, ikiyüzlüler, birbirlerinin kuyusunu kazanlar gibi kişilerden söz eder. Bu romana kısaca Osmanlı’nın yıkılış romanı da denebilir. Adnan sınıf değiştirmek isteyen tipik bir Osmanlı-Türk aydınıdır. 93 Harbi sebebiyle, sekiz yaşındayken İstanbul’a göçen Adnan bir konak sahibidir. Refahına kavuşup particiliğin tatlı yanlarına kandıktan sonra nihayet taparcasına sevdiği Belkıs ile evlenir. Belkıs yozlaşan bir tabakanın tipik bir örneğidir.

Edebi Kişiliği:

Mithat Cemal eserlerini belirli bir akıma, bir topluluğa bağlı olmadan veren sanatkarlarımızdandır. Eserlerinde ana temler ve duygular bakımından milliyetçi akıma bağlanabilir. Mithat Cemal çok krizli bir sosyal dönemde yaşarken, tarihin parlak günlerini özleyen ve onları içinde yaşanılan kötü günlerden bir kaçış veya bir ümit kaynağı olarak göstermek isteyen birçok yazarımızı andırır.

Mithat Cemal, aruz ile hece arasındaki mücadelenin çok yoğun olduğu dönemde aruz veznini kullanmayı tercih etmiştir. Ağır bir dile sahip Mithat Cemal’ in dili zamanla sadeleşmiştir. Mithat Cemal’ e büyük bir şair demek güçtür. Aruza hakimdir, konuları hem devrin konularıdır, hem de bütün insanlık için daima geçerli olan konulardır.

Şiir tekniği sağlamdır. Zaman zaman şiirlerinde yüksek ve dolgun sesli bir üslup görülür; ama baştan sona kadar güzel olduğunu söyleyebileceğimiz şiirlerinin sayısı pek azdır. Mehmet Akif ’in çok cepheli olan değişik anlatım imkanlarına (bilgi yelpazesi.net) ve zenginliklerine sahip şiirlerine özenmiş fakat kendine has bir üslup yakalayamamıştır. Şiirlerinin hepsi toplumsal içeriklidir.

Mithat Cemal ne bir yol açıcı ne de açılmış bir tarzın en büyüklerindendir. Bütün bunlara rağmen Mithat Cemal şiirin bütününden koparak tek başına yaşamayı hak eden birer vecize halini alarak milletimizin hafızasına kazınan bazı beyitlerin de sahibidir.

“Bayrakları bayrak yapan üstündeki kandır
Toprak eğer uğrunda ölen varsa vatandır. ”

Atatürk'ün Cenazesini Ankara'da Karşılarken
Gene on beş sene evvel gibi Gazi geliyor,
Gene on beş sene evvelki kadar yükseliyor.
Gene başlarda oturmuş, gene göklerde başı;
Yıldırımlar gene bir eski silâh arkadaşı.
Ölümün bitmeyen ufkunda yatarken gene sağ;
Bir avuç toprak olurken gene yüksek, gene dağ.
Gene bir memleketin satveti bir tek emeli.
Koca bir yurdu tutarken gene sapsağlam eli.

Çürüyen göğsü için takızaferler gene dar;
Gene sağdır, gene sağlamdır O, hem dünkü kadar.
Ona hicranla... hayır, sade taabbütle eğil;
Ölüdür; doğru, fakat öldüğü hiç belli değil.