Banshan çanak çömleği

Çin’in Neolitik Çağma ait boyalı çanak çömlekler.
İlk kez 1923’te Kuzey Çin’de Gansu bölgesindeki Banshan yerleşim yerinde bir mezarda bulundukları için bu adla anılır. Başka Neolitik bulgular gibi, Banshan’a ilişkin tarihler de kesin değildir. Ama Banshan çanak çömleğinin genellikle İÖ 2500-2000 arasında yapıldığı kabul edilmektedir. Bazı uzmanlar bu dönemi İÖ 3000’lere değin uzatmakta, bazılarıysa İÖ 1500’lerde hüküm sürmüş olan Shang hanedanı dönemi ile sınırlamaktadır. Örneklerin çoğunu geniş ölü küpleri oluşturur. Birkaç tane de derin kâse bulunmuştur. Kâselerin dış yüzeyi kırmızımsı kahverengidir.

Üzerlerine çoğunlukla siyah boyayla ve belki de fırçayla geometrik desenler ya da stilize insan, balık, kuş figürleri yapılmıştır. Sır kulanılmamıştır. Çömlekler genellikle kangal (sarmal) tekniğiyle, bazısı da ağır dönen çömlekçi çarkıyla yapılmıştır. Kulplar, küplerin alt bölümüne yerleştirilmiş ve burası bezemesiz bırakılmıştır. Yunan Geometrik dönemi öncesine ait birçok ölü küpünde de aym özellik gözlenmektedir. İlk başlarda az sayıda ele geçmesinden ötürü değerinden fazla önem verilen Neolitik Çin çanak çömleği ülkede 1950’den sonra arkeolojik etkinliklerin artmasıyla gerçek yerini bulmuştur.