Wedgwood seramiği

ilk örnekleri Josiah Wedgwood’un Staffordshire ilindeki Burslem’da kurduğu Etruria imalathanesinde üretilen gözeneksiz sert seramiklere (stone- ware) verilen genel ad.

Krem sırlı, siyah bazalt ve jasperware (yeşim işi) gibi çeşitli türleri vardır. Wedgwood daha önce başka seramikçilerin geliştirmiş olduğu parlak sarımsı sırlı seramikleri yetkinleştirdi (bak. krem sırlı seramik). Yüksek nitelikli, hafif ve dayanıklı bu ürünler çok tutuldu ve iki yüzyıl boyunca büyük bir pazar buldu. Gerek İngiltere’deki, gerekse başka Avrupa ülkelerindeki porselen ve kalay sırlı seramik üreticileri krem sırlı Wedgwood seramikleriyle rekabette güçlük çektiler. Varlığını sürdürebilen imalathaneler kalay sırlı seramik yerine krem sırlı seramik üretimine yöneldiler. Wedgwood 1763’te, kısa bir süre önce ortaya çıkan aktarma tekniğini kullanma hakkını satın aldı. Bu teknik seramikte bezemelerin çok usta olmayan işçiler tarafından da yapılabilmesine olanak veriyordu. Ama daha özenli ve pahalı Wedgwood takımları elle bezeniyordu.

Wedgwood pürtüksüz yüzeyli, siyah renkli, sert ve gözeneksiz bir sırsız seramik geliştirdi. Siyah bazalt diye anılan bu seramikle o dönemde moda haline gelen Antik Çağ ve Rönesans yapıtlarının taklitleri de yapılabiliyordu. Ayrıca siyah bazalt çay ve Weelkes, Thomas 352 kahve takınılan, mühürler, levhalar, büstler, hatta takılar da üretildi.

1775’te Wedgwood porselen üretimi konusunda giriştiği deneyler sonunda beyaz renkli, mat, sırsız, gözeneksiz ve sert bir seramik olan jaspenware’i geliştirdi. Bu seramik aynı zamanda pastel (örn. ünlü açık mavi) ya da canlı renklerle boyanabiliyordu. Bezemeleri ise beyaz renkli olarak kalıpta yapılıp seramiğin üstüne yapıştırılıyordu. Renkli zemin üstünde beyaz desenlerin yarattığı zıtlıktan yararlanılarak jasperware'le eski kamayöler de taklit ediliyordu. Yanında heykelci John Flaxman gibi dönemin parlak sanatçılarını çalıştıran Wedgwood, Antik Çağa özgü pek çok desenin de kopyalarını yaptı. Jasperware Sevres başta olmak üzere, başka Avrupa seramik imalathanelerince de taklit edildi.

Wedgwood fabrikası 1940’ta gene Staffordshire’daki Barlaston’a taşındı. Bugün burada başka Wedgwood seramiklerinin yanında siyah bazalt ve jasperware seramiklerinin de hem eski, hem yeni tasarımlarla üretimi sürdürülmektedir.