Anzavur Ayaklanması
Kurtuluş Savaşı sırasında, Anadolu’daki direnişi kırmaya yönelik iç ayaklanmaların en önemlisi. Bu ayaklanma nedeniyle, Batı Cephesi’nin oluşturulması ve Yunan işgalinin durdurulması gecikmiştir.

Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin İstanbul Hükümeti’nin karşısına güçlü bir iktidar seçeneği olarak çıkmasını sağlayan Sivas Kongresi sonrasında, İstanbul’un Kuva-yı Milliye karşıtı etkinlikleri giderek arttı. Bunların en önemlilerinden biri, Çerkeş asıllı Anzavur Ahmed’i kurulan Kuva-yı İnzibatiye’nin komutanlığına getirerek Kuva-yı Milliye’nin Kuzey Ege ve Marmara bölgelerindeki etkisini kırmaktı. Anzavur Ahmed, Eylül 1919’da Şah İsmail, Cambazlı Hakkı, Kadir, Nuri ve Çerkeş Davud gibi kişileri toplayarak, Manyas yöresinde Kuva-yı Milliye’ye yönelik bir karalama kampanyası başlattı. “Kuva-yı Milliye’nin ülkeyi felakete sürükleyen İttihatçılığın devamı olduğunu” ileri sürüyor, kendisinin saltanat ve hilafet adına hareket ettiğini duyuruyordu. Bu yolla önemli bir kuvvet topladı.

Anzavur Ahmed, aynı ay içinde, henüz güçsüz olan Kuva-yı Milliye’nin uzlaşma önerilerini de reddederek Gönen ve Manyas yoluyla Susurluk’a geçti, Balıkesir’in kuzeyinden Bursa’ya yöneldi. Bu sırada Çerkeş Davud ve Feryad da Karacabey’de ayaklanarak kasabada duruma egemen oldular. Ayaklanmacılarla Yarbay Rahmi Bey komutasındaki ilk çatışma burada oldu. Ayaklanmacılar Karacabey’i terk etmek, Deliormanlar’a çekilmek zorunda kaldı. Ama düzenli ordu birlikleri, Anzavur Ahmed’in kuvvetlerini izlemek ve bastırmakta önemli bir başarı sağlayamadı. Bunun üzerine, o sırada Salihli cephesini tutmakta olan Çerkeş Ethem’e bağlı Kuva-yı Seyyare’nin yardımı istendi. Çerkeş Ethem, Mustafakemalpaşa’nın (Kirmastı) Söğütalan köyünde üslenen Anzavur Ahmed’in üzerine yürüyerek, ayaklanmacıları Ekim 1919’da yenilgiye uğrattı. Birinci Anzavur Ayaklanması böylece sona erdi. Kaçmayı başaran Anzavur Ahmed, Kasım 1919’da yeniden çetesini kurdu.

Şubat 1920’de, bu kez Gâvur İmam adlı başka bir ayaklanmacının desteğini alan Anzavur Ahmed, kısa süre önce Gâvur İmam’ın ele geçirdiği Biga’ya geldi. İstanbul Hükümeti de Anzavur’u “mirimiran” rütbesiyle Balıkesir valiliğine atadı. Nisan 1920’de, önemli bir kuvvet toplamış olan Anzavur ve Gâvur İmam Gönen, Bandırma ve Karacabey’i ele geçirerek Bursa’ya yöneldiler. Üzerlerine gönderilen birlikleri yenilgiye uğratarak, çekilmek zorunda bıraktılar. Bunun üzerine Heyet-i Temsiliye’nin görevlendirdiği Miralay Kâzım Bey (Özalp) Çerkeş Ethem’den yardım istedi. Çerkeş Ethem, Anzavur Ahmed’i, bir önceki ayaklanmada olduğu gibi, Mustafakemalpaşa yakınlarında, Susurluk yolu üzerindeki Yayaköy’de bastırdı (Nisan 1920). Zorlu bir çatışmadan sonra Anzavur’un kuvvetleri dağıtıldı; ayaklanmanın ileri gelenleri Bandırma’ya çekildi. Çerkeş Ethem de onları izleyerek Bandırma’yı, Gönen’i ve son olarak da aylardır Gâvur İmam’ın elinde tuttuğu Biga’yı geri aldı. Bu, Anzavur’un ayaklanma girişimlerinin de sonu oldu.